Δυσλεξία και τρόποι μάθησης
Πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι η δυσλεξία μπορεί να συνδέεται με συγκεκριμένους τρόπους πρόσληψης, επεξεργασίας και κατανόησης των πληροφοριών (West, 1997). Υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα που δείχνουν ότι οι μαθητές που έχουν επίγνωση των μαθησιακών στυλ τους είναι πιθανότερο να επιτύχουν σε ένα σχολικό περιβάλλον το οποίο ενθαρρύνει διαφορετικούς τρόπους μάθησης (West, 1997, Riddick, Farmer & Sterling, 1997).
Οι Reid και Kirk (2001) υποστηρίζουν ότι στα άτομα με δυσλεξία οι οδηγίες θα πρέπει να παρέχονται με πολυαισθητηριακούς τρόπους (οπτικά, ακουστικά, κιναισθητικά). Είναι σημαντικό αυτό, διότι εάν τους παρουσιαστούν αποκλειστικά με τον προφορικό λόγο, οι μαθητές στηρίζονται μόνο στην ακουστική επεξεργασία των πληροφοριών. Πολλοί μαθητές με δυσλεξία χρησιμοποιούν πολλά αισθητήρια κανάλια κατανόησης των ποικίλων ερεθισμάτων μάθησης και συχνά μπορεί να έχουν αδυναμία στην ακουστική αντίληψη των πληροφοριών. Πολλοί μάλιστα μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες χρησιμοποιούν τον οπτικό αισθητήριο τρόπο μάθησης που τους επιτρέπει να μετατρέπουν τις πληροφορίες σε οπτικές αναπαραστάσεις ή νοητικούς χάρτες.
Οι μαθητές με δυσλεξία μαθαίνουν με ποικίλους τρόπους:
- συχνά ξαφνιάζουν με την οξυδέρκεια των παρατηρήσεων τους,
- έχουν ικανότητες συνδυαστικές,
- κρίνουν και οδηγούνται σε λογικά συμπεράσματα μετά από πολυαισθητηριακή και γνωστική επεξεργασία δεδομένων,
- έχουν έφεση στη μηχανολογία, στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές,
- έχουν γόνιμη φαντασία, χιούμορ και επινοητικότητα
Τα παιδιά και οι έφηβοι με δυσλεξία μπορεί να εκδηλώσουν πολλά ή κάποια από τα παραπάνω χαρακτηριστικά και αυτό γιατί υπάρχει σημαντική ετερογένεια ως προς τη συμπτωματολογία ανά περίπτωση.
Προτείνεται λοιπόν μία σειρά από τεχνικές παρεμβάσεις :
- Ποικιλία στην παρουσίαση των μαθημάτων (χρήση οπτικοακουστικών μέσων, χρωματιστές κιμωλίες, κ.ά.)
- Απλοποίηση των πολύπλοκων ασκήσεων κι εργασιών, ανάλογα με τις δυνατότητες και τις αδυναμίες του παιδιού
- Επανάληψη οδηγιών
- Άμεση επιβράβευση για την προσπάθεια, κι όχι μόνο για το αποτέλεσμα
- Δυνατότητα μικρών διαλειμμάτων στη διάρκεια της διδακτικής ώρας (καθαρισμός πίνακα, μοίρασμα τετραδίων, κ.ά.)
- Εξατομικευμένη και καλά δομημένη διδασκαλία
- Δείξτε στα παιδιά πώς να διαβάζουν και πώς να προετοιμάζουν το μάθημά τους.
- Ξεκινήστε το μάθημα, εξηγώντας τι ακριβώς θα κάνετε
- Χρησιμοποιήστε λέξεις-κλειδιά
- Ελέγχετε τον ρυθμό παράδοσης
- Χρησιμοποιήστε χρωματιστές κιμωλίες, εικόνες, εξωσχολικά βιβλία, εφημερίδες, δίνοντας επιπλέον οπτικά ερεθίσματα.
Αξίζει η προσπάθεια, λοιπόν, να χρησιμοποιούνται εναλλακτικά οι παραπάνω τεχνικές παρέμβασης για να ενεργοποιούνται και να λειτουργούν αποτελεσματικά οι μαθητές με δυσλεξία στη μαθησιακή διαδικασία.
Μάρθα Ι. Ηλιοπούλου
Ειδική Παιδαγωγός /Φιλόλογος
MA Special Education/B.T.E.C Edexcel