«Πως θα με βοηθήσει ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός να επιλέξω το μελλοντικό μου επάγγελμα;»
Για τους Έλληνες γονείς και μαθητές η μόρφωση έχει ιδιαίτερη βαρύτητα και είναι στενά συνδεδεμένη με την επαγγελματική επιτυχία λόγω του τρόπου εισαγωγής των νέων στα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας μας. Οι περισσότεροι μαθητές της Γ΄ Λυκείου έχουν ως στόχο να πετύχουν την εισαγωγή τους στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση. Οι μαθητές λοιπόν, μετά την ολοκλήρωση της βασικής εκπαίδευσης καλούνται να πάρουν σημαντικές αποφάσεις, όπως είναι η επιλογή κατεύθυνσης στο λύκειο ή η επιλογή σχολής εισαγωγής με την ολοκλήρωση του λυκείου. Οι αποφάσεις αυτές είναι εξαιρετικής σημασίας, αφού θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό το μέλλον των νέων, αλλά παράλληλα θα επηρεάζουν τη ψυχική, σωματική, κοινωνική και συναισθηματικής τους υγεία για το υπόλοιπο της ζωής τους. Το επάγγελμα που θα ακολουθήσει κάποιος επηρεάζει άμεσα τη θέση του μέσα στην κοινωνία, τον ελεύθερο του χρόνο, το τρόπο ζωής του κτλ.
Η εκτεταμένη ανάπτυξη των Νέων Τεχνολογιών και της Πληροφορικής στην εποχή μας φέρνει μια σειρά από νέα δεδομένα και παράλληλα προκαλεί αύξηση των γνώσεων που απαιτούνται για την κατάρτιση των εργαζομένων. Επίσης το φαινόμενο της αντικατάστασης της ανθρώπινης εργασίας από την Τεχνολογία επηρεάζει σημαντικά τη ζήτηση ορισμένων επαγγελμάτων και αυξάνει τα επίπεδα της ανεργίας. Όλες αυτές λοιπόν οι αλλαγές στη σύγχρονη εποχή κάνουν τη λήψη των αποφάσεων πιο δύσκολη από ότι στα προηγούμενα χρόνια.
Όταν αναφερόμαστε στον όρο «Επαγγελματικές Αποφάσεις» εννοούμε ουσιαστικά την ενσυνείδητη «ταύτιση» του ατόμου με ένα συγκεκριμένο εκπαιδευτικό ή επαγγελματικό χώρο. Στην επιλογή επαγγέλματος οι προσωπικές προτιμήσεις αποτελούν μόνο έναν από τους διάφορους παράγοντες που επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο το άτομο παίρνει την απόφαση, αφού σημαντικούς παράγοντες αποτελούν επίσης και οι διάφοροι κοινωνικοί και οικονομικοί παράγοντες. Η επιλογή του κατάλληλου επαγγέλματος απαιτεί αρχικά αυτογνωσία. Ο νέος θα πρέπει να μπει στη διαδικασία να προβληματιστεί για τις δυνατότητες του, τις κλίσεις του και τους στόχους του. Όπως επίσης εξαιρετικής σημασίας είναι και η εξέταση των προϋποθέσεων που απαιτούνται, έτσι ώστε να επιτύχει την εισαγωγή του σε ένα επαγγελματικό χώρο.
Πόσο σημαντικός και βοηθητικός θα μπορούσε να είναι λοιπόν ο θεσμός του Επαγγελματικού Προσανατολισμού στην εκπαιδευτική και επαγγελματική επιλογή των νέων; Ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός μπορεί να βοηθήσει το νέο όχι μόνο στο ποιο επάγγελμα θα ήταν κατάλληλο για αυτόν, αλλά και στη διαδικασία εξερεύνησης των δεξιοτήτων που χρειάζεται το κάθε επάγγελμα. Με άλλα λόγια, ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός είναι μια διαδικασία καθοδήγησης και συμβουλευτικής που βοηθάει το άτομο να αναγνωρίσει τις ικανότητες του και να πάρει τις σωστές εκπαιδευτικές και επαγγελματικές αποφάσεις. Πιο συγκεκριμένα ο θεσμός του Επαγγελματικού Προσανατολισμού βοηθάει το άτομo:
- Να αποκτήσει τις γνώσεις και τις δεξιότητες που είναι σημαντικές για να μπορέσει να φέρει εις πέρας τις επιλογές του
- Να προβεί σε ελεύθερες επιλογές εκπαιδευτικών και επαγγελματικών εμπειριών.
Επίσης είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι κατά τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό επιδιώκονται τα παρακάτω:
- Η ενημέρωση του μαθητή για τις μεταγυμνασιακές σχολικές βαθμίδες και κατευθύνσεις.
- Η ενημέρωση του μαθητή για τους όρους και τις προϋποθέσεις εισόδου σε κάθε εκπαιδευτικό ίδρυμα ή επάγγελμα.
- Η παροχή βοήθειας για να αντιληφθεί και να εξετάσει τις κλίσεις, τις ικανότητες και τις δεξιότητες του, έτσι ώστε να επιλέξει κατεύθυνση ή επάγγελμα.
Ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός είναι μια απλή διαδικασία κατά τη διάρκεια της οποίας ο σύμβουλος θα κάνει μια συζήτηση με το μαθητή, θα προσπαθήσει να του δώσει απάντηση σε κάθε απορία που θα εκφράσει και με τη χορήγηση εξειδικευμένων εργαλείων και λογισμικών θα τον καθοδηγήσει να επιλέξει την κατάλληλη κατεύθυνση ή το κατάλληλο επάγγελμα για εκείνον. Τέλος, θα ήταν σημαντικό να αναφερθούν οι βασικές αρχές που θα πρέπει να έχει στο νου του ο νέος, όταν θα έρθει η στιγμή να επιλέξει τις σπουδές του, και οι οποίες είναι:
- Θα πρέπει να πραγματοποιείται προσεκτικά η εξέταση όλων των τμημάτων του πεδίου που έχουμε επιλέξει, και να μην δίνεται προσοχή αποκλειστικά και μόνο στα τμήματα που μας αρέσουν.
- Αξιολογούμε τα τμήματα όχι μόνο με τα πόσα μόρια εισαγωγής πρέπει να έχουμε για να καταφέρουμε να εισέλθουμε, αλλά κυρίως με βάση το τι προσφέρει το καθένα και τι προοπτικές μας προσφέρει.
- Αφιερώνουμε σημαντικό χρόνο για να εξετάσουμε το κάθε τμήμα.
- Ζητάμε διευκρινήσεις από τους ειδικούς αν έχουμε κάποια αμφιβολία όσον αφορά τα τμήματα που εξετάζουμε.
Η επιλογή επαγγέλματος αποτελεί ορόσημο για κάθε νέο και για αυτό το λόγο θα πρέπει να δίνεται η απαραίτητη προσοχή και αξία στη διαδικασία επιλογής. Και ποτέ μην ξεχνάτε:
«Το μέλλον ανήκει σε αυτούς που πιστεύουν στην ομορφιά των ονείρων τους.»
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Βίκη, Α. & Παπάνης, Ε., 2007. Ο επαγγελματικός προσανατολισμός.
Δημητρόπουλος, Ε. (2004). Η επαγγελματική ανάπτυξη του ατόμου και οι σχετικές θεωρίες, Στο: Κασσωτάκης Μ. (επιμ.), Συμβουλευτική και Επαγγελματικός Προσανατολισμός (σελ. 101-166). Αθήνα: Τ υ π ω θ ή τω.