ΔΕΠ-Υ μέσα στην τάξη!
Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ!!
ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ
Η ΔΕΠ-Υ (διαταραχή ελλειμματική προσοχής- υπερκινητικότητας), σύμφωνα με το DSM-V, ανήκει στις νευροαναπτυξιακές διαταραχές και χαρακτηρίζεται από απροσεξία, υπερβολική κινητική δραστηριότητα και προβλήματα στον έλεγχο της προσοχής και των παρορμήσεων. Η σχολική ηλικία είναι αυτή που συνήθως εκδηλώνεται η διαταραχή, ιδίως λόγω της έναρξης της σχολικής φοίτησης και της συνακόλουθης απαιτούμενης συγκέντρωσης και συμμόρφωσης σε κανόνες. Τα παιδιά με ΔΕΠΥ στην ηλικία αυτή εμφανίζουν προβλήματα συμπεριφοράς, είναι διαταρακτικά, μη αποδεκτά από συνοµιλήκους λόγω της αδυναμίας να συμμορφωθούν με τους κανόνες του παιχνιδιού και εξαιτίας της παρορμητικότητάς τους. Συχνά τα ελλείμματα που παρουσιάζουν στις επιτελικές λειτουργίες επιβαρύνουν την σχολική (μειωμένη ακαδημαϊκή απόδοση, χαμηλή βαθμολογία) και κοινωνική τους λειτουργικότητα. Όλα τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα να δυσκολεύουν τους εκπαιδευτικούς στην εκτέλεση του έργου τους.
Για το λόγο αυτό, προτείνονται παρακάτω ορισμένες πρακτικές συμβουλές διαχείρισης των συμπτωμάτων ΔΕΠ-Υ των μαθητών.
– Αρχικά, ο εκπαιδευτικός μπορεί να βοηθήσει τον μαθητή να διοχετεύσει την κινητική ενέργεια η οποία τον χαρακτηρίζει σε λειτουργικές συμπεριφορές. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να αναθέτει στο μαθητή το μοίρασμα και το μάζεμα των τετραδίων ή των φυλλαδίων, το σβήσιμο του πίνακα, το δείξιμο στο χάρτη και άλλα. Μπορεί να χρησιμοποιήσει τους τρόπους αυτούς ως αφορμή για θετική ενίσχυση και αναγνώριση της αξίας του ως μαθητή.
– – Επίσης, διαμορφώστε με την βοήθεια όλων των μαθητών τους «Κανόνες της Τάξης» και εξηγήστε τη σημασία της τήρησής τους. Ακόμα, προτείνετε τις επιπτώσεις που θα έχει όποιος δε τους τηρεί. Με αυτό τον τρόπο το παιδί αρχίζει να οργανώνεται, να υπακούει σε κανόνες και να οριοθετείται.Υπενθυμίστε σε κάθε ευκαιρία τους κανόνες της τάξης. Επιβραβεύστε την επιθυμητή συμπεριφορά και ενισχύστε θετικά την προσπάθειά του. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε εκτός από λεκτικούς τρόπους «Μπράβο» και άλλους όπως αυτοκόλλητα, γλυκίσματα και άλλα.
Ο δάσκαλος λειτουργεί ως διαμεσολαβητής μεταξύ περιβάλλοντος μάθησης- καθηκόντων του παιδιού. Η επιτυχής εκπαίδευση απαιτεί δημιουργία συνθηκών στο περιβάλλον που διευκολύνουν το μαθητή να αξιοποιήσει επαρκώς τις δυνατότητές του. Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ μαθαίνουν καλύτερα μέσα από παιχνίδια ρόλων ή δραστηριότητες που στηρίζονται στην αφή και στη κιναισθητική. Λειτουργούν καλύτερα σε ομάδες των δύο παρά μεγαλύτερες. Επίσης, βασιζόμενοι στα ενδιαφέροντα του παιδιού (υπολογιστής, αγαπημένος ήρωας), μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ευκαιρίες για θετική προσοχή. Εντοπίστε τα μαθήματα στα οποία αποδίδει καλύτερα και επιβραβεύστε τον. Με αυτό τον τρόπο, ενισχύεται θετικά η αυτοεκτίμηση του παιδιού και δημιουργείται ένα κλίμα ζεστασιάς. Ακόμα, ο εκπαιδευτικός χρειάζεται να είναι σαφής όσον αφορά αυτό που ζητάει από το παιδί καθώς με αυτό τον τρόπο το βοηθάει να εστιάσει την προσοχή του.
– Κατά τη διάρκεια ενός τεστ ή μιας άσκησης, ο εκπαιδευτικός μπορεί να περνάει πάνω από τους μαθητές και να τους υπενθυμίζει σε ποια άσκηση βρίσκεται η τάξη ή να τους εξηγεί τις οδηγίες. Μπορούν , επίσης, να σπάνε τις δραστηριότητες σε στάδια (σύντομες δραστηριότητες). Τέλος, μην επαναλαμβάνετε με απόγνωση ξανά και ξανά το ίδιο πράγμα στο μαθητή!!
Ο εκπαιδευτικός πρέπει να βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία και συνεργασία με τους γονείς, ώστε να τους ενημερώνει για τις ανησυχίες του και να σχεδιάζεται μια κοινή προσέγγιση αντιμετώπισης των προβλημάτων του παιδιού. Γενικά, ο εκπαιδευτικός πρέπει να νοιάζεται, να σέβεται και να στηρίζει τον μαθητή. Μέσα από το αίσθημα της φροντίδας και της υποστήριξης, ο μαθητής αποκτά θετικά πρότυπα συμπεριφοράς, μαθαίνει να σέβεται και μαθαίνει από τα λάθη του. Δεν πρέπει η διάγνωση να χρησιμοποιείται ως εξήγηση γιατί δεν μπορεί να κάνει ο μαθητής κάποια πράγματα, αλλά ως πηγή πληροφοριών για να ξεπεραστούν οι δυσκολίες του. Δεν υπάρχουν υπερκινητικά παιδιά, υπάρχουν παιδιά με υπερκινητικότητα!
Νικόλαρου Χριστίνα Γεωργία,
Ψυχολόγος, Μετεκπαιδευθείσα στην Αξιολόγηση και Αντιμετώπιση Νηπίων, Παιδιών και Εφήβων με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητας. Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια Σχολικής Ψυχολογίας ΕΚΠΑ