Έξυπνα ή ευτυχισμένα παιδιά; |Συναισθηματική Νοημοσύνη|
Το τελευταίο διάστημα όλο και πιο συχνά συναντάμε αρκετούς ανθρώπους, οι οποίοι ενώ περιγράφονται ως «ευφυείς», διαθέτουν αρκετές γνώσεις και βρίσκονται σε υψηλές θέσεις εργασίας, δυσκολεύονται, τόσο στην κοινωνική όσο και στην προσωπική τους ζωή. Αντιθέτως, βλέπουμε περιπτώσεις ανθρώπων με «κοινό νου», να τα καταφέρνουν καλύτερα στις διαπροσωπικές τους σχέσεις.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Ύστερα από αρκετά χρόνια έρευνας έχει αποδειχθεί πως ο Δείκτης Νοημοσύνης (Ι.Q.), καθώς και οι υψηλές σχολικές επιδόσεις έχουν μικρή σχέση με την ψυχική ισορροπία, ευτυχία και αργότερα επιτυχία του παιδιού στη ζωή του. Σε αυτό το σημείο εμπλέκεται η Συναισθηματική Νοημοσύνη, (E.Q), όπως συνηθίζεται να χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια.
Τι είναι η συναισθηματική νοημοσύνη και που μπορεί να μας βοηθήσει;
Εάν προσπαθήσουμε να ορίσουμε τη συναισθηματική νοημοσύνη θα λέγαμε ότι είναι η ικανότητα μας να αναγνωρίζουμε, να κατανοούμε και να ελέγχουμε τα συναισθήματα μας. Επίσης, είναι η ικανότητα μας να αναγνωρίζουμε και να κατανοούμε τα συναισθήματα των ανθρώπων γύρω μας (Goleman, 2000).
Η ικανότητα να μπορούμε αρχικά να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματα και να παρατηρήσουμε τη συμπεριφορά μας, καθώς επίσης να μπορούμε κατανοήσουμε τι κάνουν οι άλλοι και γιατί το κάνουν, να μπούμε στη θέση του άλλου – ενσυναίσθηση, μας δίνει την δυνατότητα να επικοινωνούμε καλύτερα με τους ανθρώπους γύρω μας και να χτίζουμε καλύτερες σχέσεις μαζί τους.
Τα συναισθήματα υπάρχουν σε όλες τις στιγμές της καθημερινότητάς μας ακόμη και στα παιδιά. Μπορεί να χαρούν όταν παίζουν με τους φίλους τους, να λυπηθούν όταν τους χαλάσει το αγαπημένο τους παιχνίδι και να αγχωθούν όταν γράφουν κάποιο διαγώνισμα στο σχολείο. Όλοι οι άνθρωποι είναι δυνατό να νιώσουμε χαρά, λύπη, θυμό, φόβο και άλλα τόσα συναισθήματα που επηρεάζουν όχι μόνο τη διάθεση μας, αλλά και την συμπεριφορά μας απέναντι στους άλλους. Τα άτομα με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη είναι σε θέση να διαχειριστούν με πιο κατάλληλο τρόπο τα συναισθήματά τους, να προλάβουν ενδεχόμενα ξεσπάσματα και να δημιουργούν πιο σταθερές διαπροσωπικές σχέσεις.
Η συναισθηματική νοημοσύνη θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μια επίκτητη ικανότητα και είναι αποτέλεσμα μάθησης.
Τα παιδιά των οποίων οι γονείς εφαρμόζουν την συναισθηματική αγωγή έχουν καλύτερη υγεία και επιτυγχάνουν υψηλότερες σχολικές επιδόσεις από ότι τα παιδιά που δεν δέχονται από τους γονείς τους παρόμοια καθοδήγηση. Τα πρώτα δημιουργούν ποιοτικά καλύτερες και σταθερότερες φιλίες, εμφανίζουν λιγότερα προβλήματα συμπεριφοράς και είναι λιγότερο επιρρεπή σε πράξεις βίας. Πάνω απ’ όλα, τα παιδιά που έχουν δεχθεί συναισθηματική αγωγή βιώνουν λιγότερα αρνητικά και περισσότερα θετικά συναισθήματα. (Goleman, 2000).
Τι μπορείτε να κάνετε οι γονείς:
- Αποδεχτείτε την μοναδικότητα του και δημιουργήστε ένα ασφαλές περιβάλλον να μπορεί να υπάρχει που βασίζεται στην σταθερότητα και την εμπιστοσύνη.
- Ακούστε τι έχει να σας πει το παιδί σας, δώστε του χώρο να μπορεί να εκφράσει τα συναισθήματά του, τόσο τα θετικά όσο και τα αρνητικά. Να θυμάστε ότι το κάθε άτομο χρειάζεται το δικό του χρόνο ώστε να αισθανθεί άνετα για να μπορέσει να μιλήσει.
- Τα παιδιά λειτουργούν σαν καθρέφτες, ότι βλέπουν αυτό αναπαριστούν. Δείξτε ένα θετικό πρότυπο για το παιδί σας.
- Κάντε διάλογο, συζητήστε και βοηθήστε το να βρει λύσεις στις δυσκολίες του.
Τα παιδιά που έχουν ανεπτυγμένη την ικανότητα της συναισθηματική νοημοσύνης γίνονται περισσότερο ανθεκτικά και ευπροσάρμοστα. Όπως όλα τα παιδιά, έτσι κι αυτά λυπούνται, θυμώνουν ή φοβούνται κάτω από συγκεκριμένες αντίξοες συνθήκες. Παρ’ όλα αυτά είναι πιο ικανά να ηρεμούν και να χαλαρώνουν, να βγαίνουν από τη δύσκολη θέση και να συνεχίζουν.
Ψυχολόγος
Κλουκίνα Δήμητρα