Αρχές αντιμετώπισης διαταραχών φωνής
Η φωνή μας είναι το σημαντικότερο μέσο επικοινωνίας, έκφρασης συναισθημάτων και πολλές φορές εργαλείο για τη δουλειά μας (δάσκαλοι, ηθοποιοί, τραγουδιστές κλπ.). Πόσες φορές δεν έχουμε νιώσει ενόχληση όταν προσπαθούμε να μιλήσουμε σε ένα χώρο με πολύ δυνατή μουσική ή καπνό. Και λανθασμένα μιλάμε πιο δυνατά ώστε να μπορέσει να μας ακούσει ο συνομιλητής μας. Οι δε καπνιστές ταλαιπωρούνται πολύ περισσότερο με την φωνή τους και σιγά παραπονιούνται για την τραχειά ποιότητα της φωνής του και την αίσθηση ξηρότητας στο λαιμό.
Στις παραπάνω περιπτώσεις μιλάμε για κακή χρήση ή/και κατάχρηση φωνής, ‘κακή’ φωνητική συμπεριφορά δηλαδή υιοθετημένη από τον ομιλητή, με αποτέλεσμα υπερλειτουργικές διαταραχές φώνησης χωρίς ή με αλλαγές στο λάρυγγα (φωνητικά οζίδια, πολύποδες φωνητικών χορδών, οίδημα του Reinke, έλκη εξ’επαφής κλπ.).
Ποιος είναι ο ρόλος του λογοθεραπευτή στις διαταραχές της φωνής;
Οι λογοθεραπευτές ασχολούνται κυρίως με τις λειτουργικές διαταραχές φωνής. Ο λογοθεραπευτής αναπτύσσει φωνητική θεραπεία, αλλά πριν προχωρήσει σε παρέμβαση για την αποκατάσταση της φωνής θα πρέπει να γνωρίζει το ιατρικό, ψυχολογικό και κοινωνικό ιστορικό του ατόμου, πληροφορίες για τα οποία αντλεί μέσω χορήγησης αντίστοιχων ερωτηματολογίων. Θα πρέπει να προβεί σε μετρήσεις ώστε να αναγνωριστούν οι παράμετροι της φωνής που έχουν επηρεαστεί και για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στην αποκατάσταση της φωνής του ατόμου να συνεργαστεί με τον κατάλληλο γιατρό για επιπλέον έλεγχο στην περιοχή του λάρυγγα.
Αφού γίνει η απαραίτητη αξιολόγηση και αναγνώριση του είδους της δυσφωνίας του ατόμου, ο λογοθεραπευτής προχωράει στην ανάπτυξη ενός θεραπευτικού προγράμματος που στόχο έχει, μέσω της φωνητικής θεραπείας, να βελτιωθεί η ποιότητα της φωνής για τις κοινωνικές, εκπαιδευτικές και επαγγελματικές ανάγκες του ατόμου.
Οι γενικές αρχές της φωνητικής θεραπείας περιλαμβάνουν:
- Εκπαίδευση και επεξήγηση (εξηγούμε τι κάνουμε, πώς το κάνουμε, γιατί το κάνουμε και πού στοχεύουμε)
- Φωνητική υγιεινή
- Φωνητική ανάπαυση και συντήρηση
- Στάση σώματος
- Εκμάθηση σωστής αναπνοής/βελτίωση αναπνοής
- Χαλάρωση των φωνητικών χορδών
- Ήπια έναρξη φώνησης
Η θεραπευτική παρέμβαση/φωνητική θεραπεία είναι εξατομικευμένη και βασισμένη στις ανάγκες του κάθε ατόμου. Πρωταρχικός στόχος της φωνητικής θεραπείας είναι το κάθε άτομο με λειτουργική διαταραχή φωνής να μεγιστοποιήσει τη φωνητική παραγωγή του και να βελτιώσει την ποιότητα της φωνής του και κατ’ επέκταση της καθημερινότητάς του.
Η Λογοθεραπεύτρια
Τραγά Ελένη