Ασκήσεις γλωσσικής ανάπτυξης με άρωμα Καλοκαιριού!
Tο καλοκαίρι είναι εποχή για ξεκούραση, ηρεμία, χαλάρωση, βόλτες, μπάνια και ώρες ξέγνοιαστο παιχνίδι με τους μικρούς και τις μικρές της οικογένειας. Ενθαρρύνοντας λοιπόν αυτή την παιγνιώδη διάθεση των παιδιών –αλλά και τη δική μας- μπορούμε να παίξουμε μαζί τους δημιουργικά, παιχνίδια που διασκεδάζουν, μυώντας ταυτόχρονα στον κόσμο των εννοιών και της γνώσης.
Εφόσον πολλές ώρες του καλοκαιριού θα τις περάσετε στη θάλασσα, γεμίστε τες με ξέγνοιαστες δραστηριότητες που σίγουρα θα έλξουν το ενδιαφέρον του παιδιού σας. Αναφέρουμε ενδεικτικά ορισμένες από αυτές, αν και σίγουρα η παιχνιδιάρικη διάθεση και φαντασία σας είναι σε θέση να γεννήσουν πολλές περισσότερες.
– Με κινητικές ασκήσεις
– Με αισθησιο-κινητικές ασκήσεις
– Με αντιληπτικο-κινητικές ασκήσεις
· Συζητήστε με το παιδί τι επιπλέει στο νερό και τι όχι, και δώστε τη λογική ερμηνεία , οι ερωτήσεις του γιατί γι’αυτό: η μπάλα είναι ελαφριά και επιπλέει, ενώ η πέτρα είναι βαριά και βουλιάζει. Θα εξοικειωθεί έτσι και με τις αντίθετες έννοιες βαρύ-ελαφρύ. (Μην ξεχάσετε να αναφέρετε βέβαια, ότι αυτό δεν ισχύει για τα πλεούμενα, γιατί η κατασκευή τους είναι τέτοια που δεν τους επιτρέπει να βουλιάζουν). Εξίσου καλό παράδειγμα για τις ίδιες έννοιες είναι το κουβαδάκι με την άμμο ή το θαλασσινό νερό, με το οποίο μπορείτε επίσης να εισάγετε τις ποσοτικές έννοιες γεμάτο-μισό-άδειο.
· Ονομάστε τα πλεούμενα (βάρκα, καράβι, πλοίο, κότερο, δελφίνι), δείχνοντάς τα, ζωγραφίζοντας το σχήμα τους και εξηγώντας το μέγεθος/χωρητικότητα και τη λειτουργικότητα του καθενός.
· Έλα να μιλήσουμε για τα ζώα που βρίσκονται στη θάλλασσα ! Ποια είναι μεγάλα και ποια μικρά;
· Τα μικρά παιδιά αγαπούν πολύ τα ζωα! Χρησιμοποιούμε λοιπόν το θέμα αυτό για να μιλήσουμε για τις έννοιες μικρό και μεγάλο. Μπορούμε αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε και κάποιες εικόνες (αν το παιδί είναι αρκετά μικρό και δεν μπορεί να φανταστεί τα ζώα, αλλά πρέπει να τα βλέπει).
· Βλέπω – βλέπω με το μικρό μου ματάκι κάτι στην παραλία που αρχίζει από …φωνολογική ενημερότητα! Δεν ξεχνάμε ότι αναφερόμαστε στα γράμματα φωνολογικά α, βου, γου δου κλπ και όχι αλφα, βήτα γάμα, δέλτα…
· Παιχνίδια αρχικής συλλαβής , δείτε αντικείμενα της θάλασσας και ονοματίστε τα, πείτε ποια αρχίζουν από την ίδια συλλαβή!
· Βρίσκουμε 5 πράγματα που έχουν το ίδιο χρώμα
· Ψάχνουμε με τα παιδιά στη παραλία που βρισκόμαστε να βρούμε 5 αντικείμενα που έχουν το ίδιο χρώμα. Αποφασίζουμε πρώτα το χρώμα και στη συνέχεια το παιδί μας αναφέρει αντικείμενα απο το χρώμα αυτό. Αν το παιδί επιθυμεί μπορούμε να το επαναλάβουμε και με άλλα χρώματα
· Κοίταξε στη θάλασσα και πες μου τι βλέπεις…
· Αυτή η δραστηριότητα στοχεύει στο να αναπτύξει το παιδί τον προφορικό λόγο, αλλά με τον καιρό και αν συνεχίσουμε με παρόμοιες δραστηριότητες μπορούμε να παρατηρήσουμε και τη βελτίωση στο λεξιλόγιο του παιδιού αλλά και στην περιγραφή.
· Θα σε ρωτήσω 5 ερωτήσεις που αρχίζουν με το Ποιος, Που, Πότε, Πως και Γιατί! Μπορείς να μου απαντήσεις;
· Τα μικρά παιδιά κατανοούν τη διαφορά ανάμεσα στις διάφορες λέξεις που χρησιμοποιούμε όταν ρωτάμε κάτι. Σταδιακά μαθαίνουν να μην τις συγχέουν και να απαντάνε σωστά στο κάθε τι.
· Ψάξτε, βρείτε και κόψτε από εικόνες βιβλίων-παραμυθιών και περιοδικών τους κατοίκους της θάλασσας. Ξεχωρίστε τα φυτά από τα ψάρια. Μάθετε τα ονόματα τους, κάντε βουτιές με τις μάσκες και παρατηρήστε τα, συζητήστε για τον τρόπο που ζούνε και τη σχέση τους με τον άνθρωπο (τα ψάρια μας τρέφουνε, τα κοχύλια διακοσμούν κορνίζες και άλλα αντικείμενα, κ.λπ.). Σύνδεση τι παράγει το καθένα!
· Ζωγράφισέ μου κάτι και πες μου τι ακριβώς έκανες για να δημιουργήσεις την υπέροχη ζωγραφιά σου!
· Παραγωγή προφορικού λόγου από το παιδί, αλλά και μπαίνει στη διαδικασία να περιγράψει τόσο τη χρονική ακολουθία των πράξεών του, αλλά και πως σκέφτηκε για να δημιουργήσει το κάθε τι.
Διδάξτε την έννοια της επιφάνειας και εξοικειώστε το παιδί με έννοιες του χώρου και τη γλωσσική διατύπωσή τους, μιλώντας για ό,τι κινείται πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας (πουλιά), πάνω στην επιφάνεια της θάλασσας (βάρκα) ή κάτω από αυτήν (ψάρια). Μιλήστε επίσης για ό,τι βρίσκεται μέσα και έξω από τη θάλασσα.
Εξίσου εύκολο είναι να ασχοληθείτε και με την προγραφή στην άμμο. Χαράξτε οριζόντιες, κάθετες γραμμές, κύκλους, κύματα, κορυφές-μύτες, δρόμους κ.λπ
· Κρατήστε Ημερολόγιο διακοπών ! Παραγωγή γραπτού λόγου και βελτίωση των ικανοτήτων αφηγηματικού λόγου.
· Η ώρα των καρτ-ποσταλ…διαλέξτε τα πιο ωραία και ετοιμάστε τα για τα αγαπημένα σας πρόσωπα!!
Το καλοκαίρι φωτίζεται με γλωσσικά παιχνίδια! Μιλήστε και περάστε στιγμές με τα παιδιά σας!!
Μάρθα Ι.Ηλιοπούλου
Ειδική Παιδαγωγός/Φιλόλογος
MA Special Education/B.T.E.C Edexcel
Μέλος Πανελλήνιας Ένωσης Ειδικών Παιδαγωγών