Διαβάζοντας παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες
Τα παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες εμφανίζουν αδυναμίες στην οργάνωση του χρόνου διαβάσματος και παρουσιάζουν μειωμένες ικανότητες μελέτης. Χρειάζονται διαφοροποιημένο τρόπο προσέγγισης των γνωστικών αντικειμένων για να μπορέσουν να κατακτήσουν ικανοποιητικά τις νέες γνώσεις. Το διάβασμα των παιδιών με Μαθησιακές Δυσκολίες απαιτεί υπομονή, επιμονή και εξατομικευμένη προσέγγιση. Τα παιδιά αυτά μπορούν να κατακτήσουν τη γνώση , εάν διδάσκονται τη γνώση με τον τρόπο που μαθαίνουν! Παραθέτουμε βασικές αρχές για να γίνει το διάβασμα αυτών των παιδιών μία αποδοτική διαδικασία.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ :
- Οργάνωση χρόνου διαβάσματος.
ü Παρουσία ρολογιού στον χώρο και θέσπιση χρόνου εκτέλεσης των διαφόρων δραστηριοτήτων. Πρέπει το παιδί να γνωρίζει και να διαχειρίζεται τον χρόνο του.
ü Διαμόρφωση ημερήσιου και εβδομαδιαίου προγράμματος διαβάσματος σε μορφή πίνακα με τη συμμετοχή του παιδιού, για να ξέρει το παιδί τι μαθήματα έχει να διαβάσει και το χρονικό διάστημα που θα αφιερώσει για το κάθε μάθημα. Είναι σημαντικό το παιδί να μάθει να διαβάζει με δέσμευση σταθερών ωρών και να γνωρίζει την ακολουθία των μαθημάτων.
ü Επισημαίνεται ότι πρέπει να υπάρχουν και ώρες ξεκούρασης και παιχνιδιού μέσα στο πρόγραμμα.
- Οργάνωση χώρου.
ü Να υπάρχει συγκεκριμένος χώρος διαβάσματος. Να αποφεύγεται να διαβάζουν τα αδέλφια στον ίδιο χώρο.
ü Να περιορίζονται τα ερεθίσματα ακουστικά – οπτικά (π.χ. τηλεόραση) την ώρα του διαβάσματος.
- Συμπεριφορά γονιών/εκπαιδευτικών.
ü Υπομονή και επιμονή για την εκτέλεση δραστηριοτήτων.
ü Δεν ανεβάζουμε τον τόνο της φωνής μας και δεν επιπλήττουμε με χρήση διαφόρων λέξεων.
ü Σεβόμαστε τους ρυθμούς των παιδιών. Γι’ αυτόν τον λόγο κομματιάζουμε εάν χρειαστεί τις διάφορες δραστηριότητες. Υλοποιείται κομμάτι- κομμάτι κάθε φορά.
ü Παρέχουμε συνεχή ενίσχυση με λεκτικό έπαινο και επιβράβευση.
ü Χρησιμοποιούμε βιωματικά υλικά για την εξήγηση στοιχείων, πχ. στα μαθηματικά χρησιμοποιούνται κύβοι, χρήματα κλπ.
ü Δεν σβήνουμε τις προσπάθειες γραφής των παιδιών και ούτε γράφουμε εμείς τις διάφορες δραστηριότητες του σχολείου.
ü Δεν διακόπτουμε τις δραστηριότητες αντιγραφής και γραφής καθ’ υπαγόρευσης για να κάνουμε διορθώσεις.
ü Κάνουμε συχνές επαναλήψεις στις νέες γνώσεις των παιδιών.
ü Δε χρησιμοποιούμε όμως την επανάληψη σαν μορφή τιμωρίας (π.χ. αντιγραφή ορθογραφίας 10 φορές) , αλλά σαν δραστηριότητα ενίσχυσης των ικανοτήτων.
- Ανάγνωση.
ü Τοποθετούμε τις λέξεις /κείμενο μπροστά στο παιδί.
üΠροετοιμάζουμε το παιδί για τη διαδικασία που θα ακολουθήσει.
ü Διαβάζουμε δυνατά ένα μικρό μέρος των λέξεων/κειμένων.
ü Ταυτόχρονα δείχνουμε με το μολύβι το σημείο που διαβάζουμε.
üΜόλις τελειώσουμε, ζητάμε από το παιδί να διαβάσει ταυτόχρονα με εμάς τις συλλαβές/λέξεις/ κείμενο (ταυτόχρονη ανάγνωση).
ü Προσπαθούμε να οδηγούμε τη φωνή του με τη δική μας.
ü Ο ρυθμός μας χρειάζεται να ακολουθεί τον ρυθμό του παιδιού.
ü Ζητάμε από το παιδί να επαναλάβει μόνο του την ανάγνωση (επαναλαμβανόμενη ανάγνωση).
ü Προχωράμε στις επόμενες συλλαβές/ λέξεις / κείμενο με τον ίδιο τρόπο.
ü Όταν ολοκληρώσουμε, ζητάμε συνολική ανάγνωση των συλλαβών/ λέξεων / προτάσεων.
üΠαρέχουμε οπτικά βοηθήματα με ζωγραφική των συλλαβών και των λέξεων.
- Γραφή/Αντιγραφή/Γραφή καθ’υπαγόρευση.
Απομονώνουμε τις λέξεις/κείμενο προς αντιγραφή, βάζοντας το σε ένα πλαίσιο, κυκλώνοντας ή καλύπτοντας με ένα άλλο χαρτί το υπόλοιπο κείμενο.
ü Η αντιγραφή να γίνεται από πάνω προς τα κάτω.
ü Το παιδί κάνει την αντιγραφή με όποιον τρόπο διευκολύνεται (λέξη-λέξη, συλλαβή-συλλαβή…).
ü Δίνουμε χαρτί με γραμμές για τη γραφή καθ’ υπαγόρευση.
ü Εάν γράφουμε εμείς τις λέξεις/ κείμενα ως πρότυπα η γραφή μας πρέπει να είναι καθαρή, με ευανάγνωστα και στρογγυλά γράμματα. Καλό είναι αυτή η τεχνική σιγά σιγά να απομακρύνεται και το παιδί να αυτονομείται.
Η επιβράβευση, η συχνή επανάληψη και η διαφοροποίηση του υλικού αποτελούν τα καλύτερα βήματα για τη σχολική μελέτη των παιδιών με Μαθησιακές Δυσκολίες!
Της Μάρθας Ηλιοπούλου
Ειδική παιδαγωγός/Φιλόλογος
MA Special Education/B.T.E.C Edexcel