Δυσλεξικοί μαθητές και Ορθογραφία
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότεροι μαθητές διαγιγνώσκονται με δυσλεξία. Το εκπαιδευτικό σύστημα δυσκολεύει συνεχώς με αποτέλεσμα οι μαθητές αυτοί να μετατρέπονται σε παθητικοί δέκτες και να αποστασιοποιούνται από τη μαθησιακή διαδικασία. Συνεπώς, αποκτούν χαμηλή αυτοεικόνα και μειωμένη αντοχή στη ματαίωση.
Τι είναι όμως η Δυσλεξία;
Σύμφωνα με την κ. Μαυρομμάτη (2004) «δυσλεξία» σημαίνει αδυναμία στην επεξεργασία του γραπτού λόγου και κατ΄ επέκταση δυσκολία στην Ανάγνωση και στην εκμάθηση της Ορθογραφίας.
Δυσλεξία και Ορθογραφία
Στο σημείο αυτό αξίζει να αποσαφηνιστεί ο όρος «Ορθογραφία». Η Ορθογραφία είναι μια πολυσύνθετη διαδικασία και αναφέρεται στον ορθό τρόπο γραφής των λέξεων σχετικά με τους φωνολογικούς και μορφοσυντακτικούς κανόνες του γλωσσικού κώδικα κάθε γλώσσας. (Πόρποδας, 2002).
Όταν οι μαθητές έρθουν σε επαφή με το γραπτό λόγο και τα σύμβολα, ξεκινά η διαδικασία σύνθεσης του «οπτικού λεξικού». Οι λέξεις κωδικοποιούνται στη μνήμη και δημιουργούν το οπτικό λεξικό. (Μαυρομμάτη,2004). Ένας δυσλεξικός μαθητής, στο σχολικό του ταξίδι, αποκτά τη δεξιότητα σωστής κωδικοποίησης της ορθογραφίας ορισμένου αριθμού λέξεων στη μνήμη πολύ αργότερα συγκριτικά με τους τυπικούς μαθητές και ο αριθμός αυτός παραμένει πάντοτε μικρότερος. Πρέπει να τονιστεί πως για τα παιδιά με δυσλεξία η στρατηγική της γραφημικής – φωνημικής μετάφρασης δεν οδηγεί στη μείωση των ορθογραφικών λαθών, καθώς οι φθόγγοι ε, ι, ο μπορούν να απεικονιστούν στο μυαλό των δυσλεξικών μαθητών με περισσότερα από ένα σύμβολα.
Επομένως, εάν ένας δυσλεξικός μαθητής κληθεί να γράψει μία λέξη με σωστή ορθογραφία και αυτή η λέξη δε συμπεριλαμβάνεται στο οπτικό του λεξικό, τότε θα οδηγηθεί σε λανθασμένη ορθογραφία. Ακόμη, ωστόσο, κι αν υπάρχει στο οπτικό λεξικό, παρουσιάζει δυσκολία ανάκλησης.
Κατ΄ επέκταση, οι ορθογραφικοί κανόνες προσλαμβάνονται ως πληροφορίες, είναι δυνατόν να εφαρμοστούν αλλά όχι εύκολα να γενικευτούν. Συνεπώς, ένας μαθητής με δυσλεξία έχει ανάγκη από ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα διδασκαλίας, το οποίο θα σέβεται τις αδυναμίες του, θα λαμβάνει υπόψη του τον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο προσλαμβάνει τις πληροφορίες και θα τον οδηγεί με σωστά και σταθερά βήματα στη γνώση.
Χρειάζεται να προταθούν νέοι τρόποι διδασκαλίας της ορθογραφίας για τους δυσλεξικούς μαθητές που θα βασίζεται στον μοναδικό τρόπο μάθησής τους όπως:
- Πολυαισθητηριακή διδασκαλία
- Λίστες Λέξεων
- Λέξεις Εβδομάδας
- Οπτικό Λεξιλόγιο
- Γλωσσολογική προσέγγιση
- Εικονογραφημένη μέθοδος
- Οικογένειες λέξεων
Βιβλιογραφία:
Μαυρομμάτη, Δ. (2004). Δυσλεξία Φύση του προβλήματος και αντιμετώπιση, Αθήνα.
Πόρποδας, Κ. (2002). Ανάγνωση, Πάτρα: Εκδόσεις του ίδιου
Νίνου Ευγενία
Παιδαγωγός Διαφοροποιημένης Μάθησης