Εργοθεραπεία και γραφή
Η γραφή αποτελεί ένα σημαντικό μέσο έκφρασης και επικοινωνίας καθώς είναι βασικός τομέας στην σχολική εκπαίδευση. Τα παιδιά που εμφανίζουν δυσκολίες στη γραφή είναι τα παιδία με μαθησιακές δυσκολίες, αναπτυξιακές και νευρολογικές διαταραχές. Κάποιες από τις δυσκολίες αυτές που παρατηρούμε είναι όταν η γραφή είναι δυσανάγνωστη, τα παιδιά αποφεύγουν να γράψουν και αδυνατούν να ολοκληρώσουν τις σχολικές δραστηριότητες, έχουν φτωχό επίπεδο ζωγραφικής ανάλογα με την ηλικία τους, η ανάπτυξη της γραφής δεν είναι ανάλογη της ηλικίας τους ( π.χ. ένα παιδί 2 ετών πρέπει να μπορεί να αντιγράψει μια κάθετη γραμμή).
Ο εργοθεραπευτής καλείται να αξιολογήσει αυτές τις δυσκολίες και να παρέμβει με δραστηριότητες οι οποίες είναι ευχάριστες για το παιδί ώστε να αναπτύξει τις δεξιότητες που απατούνται για την γραφή.
Οι βασικές προϋποθέσεις της γραφής
- Ισορροπία κορμού και αυχένα ώστε το παιδί να μπορεί σε καθιστή θέση να χρησιμοποιήσει τα χέρια του για να κρατήσει το μολύβι χωρίς να χρειάζεται υποστήριξη ο κορμός ή το κεφάλι του.
- Σταθερότητα ώμου ώστε να μπορεί να υποστηρίξει τον πήχη, τον καρπό και το χέρι όταν θα κρατάει το μολύβι
- Σταθερότητα καρπού ώστε να μπορεί να σταθεροποιήσει την παλάμη και τα δάχτυλα.
- Αμφίπλευρος συντονισμός ώστε να χρησιμοποιεί ταυτόχρονα και τις δυο πλευρές του σώματος μας για να χειρίζεται μικρά αντικείμενα όπως γόμες, συνδετήρες και μολύβια.
- Μυϊκός τόνος ώστε το παιδί με τον φυσιολογικό μυϊκό τόνο να γράφει ευανάγνωστα. Το παιδί που έχει χαμηλό μυϊκό τόνο, κρατάει πολύ ελαφρά το μολύβι ενώ όταν έχει αυξημένο μυϊκό τόνο δημιουργεί ένταση στους μύες με αποτέλεσμα να εμποδίζεται η δημιουργία ευανάγνωστων χαρακτήρων.
- Λεπτή κινητικότητα ώστε να έχει κατακτήσει δυναμική τριποδική λαβή για την σύλληψη του μολυβιού.
- Οπτικοκινητικός συντονισμόςώστε ο σωστός συντονισμός των κινήσεων των ματιών και των χεριών βοηθούν στην σωστή διαδοχή των κινήσεων που χρειάζεται το παιδί για να παράγει ένα γράμμα.
- Οπτική αντίληψη ώστε το παιδί να μάθει τη γραφή της αλφαβήτου, το σωστό σχηματισμό γραμμάτων ,το διαχωρισμό των μικρών και των κεφαλαίων γραμμάτων, την ορθογραφία, την γραμματική, τη στίξη, την διατύπωση ιδεών που είναι απαραίτητες για την γραπτή έκφραση, την γραφή των γραμμάτων και των αριθμών στο σωστό μέγεθος , το ένα δίπλα στο άλλο, πάνω στη γραμμή του τετραδίου και την διάκριση του δεξιά και του αριστερά.
- Κιναισθησία ώστε το παιδί να χρησιμοποιεί τη λαβή στο μολύβι με την ανάλογη πίεση στο κράτημά του.
Παραδείγματα δραστηριοτήτων για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων της γραφής
- Παιχνίδια με πλαστελίνη, πηλό.
- Χρωμάτισμα με δαχτυλομπογιές, κιμωλίες διαφόρων μεγεθών.
- Χρωμάτισμα σε πλαίσιο με μαρκαδόρους διαφόρων μεγεθών.
- Επιτραπέζια παιχνίδια που απαιτείται η τριποδική λαβή όπως φιδάκι.
- Προγραφικές ασκήσεις όπως λύση λαβυρίνθων, ένωση τελειών με μολύβι όπου προκύπτει ένα σκίτσο
- Αντιγραφή μοτίβων.
- Παιχνίδια λεπτής κινητικότητας (πέρασμα χαντρών σε κλωστή).
- Κόψιμο με ψαλίδι διάφορων υλικών (χαρτί, υφασμα).
- Παιχνίδια στόχων (με μπάλες, βελάκια).
- Παιχνίδια μνήμης.
- Παιχνίδια οπτικής διάκρισης ( βρες τις διαφορές σε δυο παρόμοιες εικόνες).
- Παζλ, κατασκευές.
Εργοθεραπεύτρια
Αριστέα Μπουλούγαρη