Λόγος – Δικαίωμα και Ανάγκη για επικοινωνία
Η επικοινωνία είναι βασικό στοιχείο της κοινωνίας και των μελών της. Επικοινωνούμε συνεχώς τις ανάγκες μας, τα συναισθήματά μας με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους (λεκτικά ή μη). Άλλες φορές επικοινωνούμε επειδή η ίδια η επικοινωνία είναι από τη φύση της ευχάριστη και ενδιαφέρουσα, μας ικανοποιεί συναισθηματικά και μας επιτρέπει να ερχόμαστε κοντά στους άλλους ανθρώπους και να δημιουργούμε σχέσεις.
Πριν φτάσουμε στο λεκτικό στάδιο της ανάπτυξης της ομιλίας ας ρίξουμε μια ματιά στην ανάπτυξη επικοινωνίας των νηπίων και τις παρατηρήσεις που έχουν γίνει σε βρέφη με ειδικές ανάγκες για να κατανοήσουμε γιατί και πώς αρχίζουν όλα..
Σύμφωνα με τις μελέτες της AmyWeatherby και συνεργατών της (1988) η επικοινωνία των νηπίων γενικά μέχρι την ηλικία των 16-18 μηνών περιλαμβάνει πράξεις οι οποίες έχουν σαν σκοπό:
- Να ρυθμίσουν τη συμπεριφορά των άλλων και να πετύχουν ένα στόχο: Ζήτηση αντικειμένων, ζήτηση δραστηριοτήτων, διαμαρτυρία.
- Κοινωνικότητα: να τους δώσουν προσοχή και να τους δείξουν ενδιαφέρον. Ζήτηση κοινωνικής δραστηριότητας. Επίδειξη ικανοτήτων για να τραβήξουν την προσοχή. Χαιρετισμοί.
- Κοινή προσοχή: Να οδηγήσουν την προσοχή των άλλων σε κάτι που βρίσκουν ενδιαφέρον: σχόλια, ζητούν πληροφορίες, ζητούν διευκρινήσεις.
- Η επικοινωνία μέχρι την ηλικία των 16-18 μηνών επιτυγχάνεται με: χειρονομίες, εκφορά φθόγγων, στοιχειώδεις λέξεις και με συνδυασμούς αυτών.
Παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η επικοινωνιακή συμπεριφορά των νηπίων με αναπτυξιακές διαταραχές.
Τα παιδιά στο φάσμα του αυτισμού φτάνουν στο στάδιο της κοινωνικής επικοινωνίας και της κοινής προσοχής πολύ αργότερα από τα παιδιά τυπικής ανάπτυξης, μερικά δε από αυτά, όπως εκείνα που δεν έχουν δεχθεί θεραπευτική αγωγή δεν φτάνουν ποτέ στα στάδια αυτά.
Επίσης πρόσφατες έρευνες (Mundy & Kasari, 1995) έδειξαν ότι τα παιδιά με σύνδρομο Down, των οποίων η εξέλιξη του λόγου συνήθως υστερεί σημαντικά σε σχέση με την νοητική τους εξέλιξη, παρουσιάζουν επίσης δυσκολία στις μη λεκτικές δεξιότητες ( χρήση χειρονομιών) κυρίως στο στάδιο επικοινωνίας που αφορά τη ζήτηση αντικειμένων ή δραστηριοτήτων.
Ο λόγος και η επικοινωνία είναι δικαίωμα όλων. Βοηθήστε τα παιδιά σας να ανακαλύψουν τον κόσμο γύρω τους, να ζήσουν τη ζωή!
Λογοθεραπεύτρια
Τραγά Ελένη