ΠΟΤΕ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΕΙΝΑΙ ΕΤΟΙΜΟ ΓΙΑ ΤΗΝ Α΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
Τα τελευταία χρόνια ο όρος σχολική ετοιμότητα ακούγεται συχνά, όμως αρκετοί είναι αυτοί οι οποίοι δεν γνωρίζουν τι ακριβώς σημαίνει. Η Σχολική ετοιμότητα αφορά την είσοδο και τη φοίτηση ενός παιδιού στην Α’ Δημοτικού. Η πρώτη δημοτικού αποτελεί τη βάση της σχολικής πορείας ενός παιδιού, γι αυτό το λόγο θα πρέπει να είναι καλή και δυνατή, ώστε να μπορεί να στηρίζει τις τάξεις που θα ακολουθήσουν μελλοντικά.
Ένα παιδί, για να φοιτήσει στην Α΄ δημοτικού, θα πρέπει να έχει ολοκληρώσει τα 5,5 έτη της ζωής του και να μπορεί να ανταπεξέλθει με επιτυχία στα μαθήματα και τις σχολικές του υποχρεώσεις.
Ένας γονιός λοιπόν, προκειμένου να διαπιστώσει εάν το παιδί του είναι έτοιμο να φοιτήσει στην Α΄δημοτικού θα πρέπει να επισκεφτεί έναν λογοθεραπευτή, έναν ειδικό παιδαγωγό, έναν εργοθεραπευτή και έναν ψυχολόγο.Ο κάθε ειδικός χρησιμοποιώντας τις δικές του αξιολογητικές δοκιμασίες θα είναι σε θέση να αποφανθεί για το αν το παιδί είναι έτοιμο να φοιτήσει στην πρώτη τάξη.
Ας δούμε λοιπόν μερικά παραδείγματα δεξιοτήτων υπό μορφή απλών ερωτήσεων:
ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΩΣΤΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΣΕ ΘΕΣΗ ΝΑ ΦΟΙΤΗΣΕΙ ΣΤΗΝ Α΄ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ:
- Το παιδί πρέπει να αρθρώνει σωστά όλους τους ήχους της γλώσσας.
- Σε περίπτωση που το παιδί κάνει φωνολογικές διεργασίες δηλαδή το φωνολογικό του σύστημα δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη, θα πρέπει να διακρίνει ακουστικά τα λάθη που κάνει όπως για παράδειγμα (λ)όδα αντί για (ρ)όδα.
- Να έχουν αναπτύξει και να χειρίζονται με επιτυχία το βασικό λεξιλόγιο της ελληνικής γλώσσας.
- Να έχει την ικανότητα να γνωρίζει και να εξηγεί βασικούς ορισμούς εννοιών όπως για παράδειγμα τι είναι μήλο.
- Να συμπληρώνει γλωσσικές αναλογίες όπως για παράδειγμα η σοκολάτα είναι γλυκιά….το λεμόνι είναι……
- Να έχει πλήρη αντίληψη του ίδιου και του διαφορετικού.
- Να μπορεί να επαναλαμβάνει αλληλουχίες 4 αριθμών.
- Να μετράει από το 0-30.
- Να ξέρει πότε είναι τα γενέθλιά του (ποια μέρα, ποιο μήνα).
- Να δίνει οδηγίες όπως για παράδειγμα πως θα πάμε κάπου.
- Να γνωρίζει τις έννοιες ΄ρωτάω΄ ΄απαντάω΄, ΄λέω΄.
- Να γνωρίζει και να τραγουδάει παιδικά τραγουδάκια ή νανουρίσματα.
- Να ακούει τους άλλους για μεγάλα χρονικά διαστήματα ανάλογα με την ηλικία.(τουλάχιστον 1 λεπτό ανά έτος ηλικίας), χωρίς να διακόπτει συνέχεια.
- Να είναι σε θέση να εκφράζουν γλωσσικά τις επιθυμίες τους και τις σκέψεις τους.
- Να είναι σε θέση να συντάσσουν απλές προτάσεις Υποκείμενο- Ρήμα- Αντικείμενο.
- Πρέπει να είναι σε θέση να μάθει να γράφει το γράμμα που αντιστοιχεί σε αυτόν τον ήχο και να μην το μπερδεύει και στο γραπτό λόγο.
- Να αντιγράφουν μικρές απλές λέξεις.
- Να συνθέτουν συλλαβές ώστε να δημιουργήσουν μία λέξη.
- Το παιδί να μπορεί να περιγράψει μία εικόνα συντάσσοντας σωστά τις λέξεις.
- Το παιδί θα πρέπει να είναι σε θέση να αφηγηθεί μια απλή μικρή ιστορία όπως για παράδειγμα πως πέρασε τη μέρα του στο χωριό ή στο σχολείο.
- Να ανταποκρίνεται σε σύνθετες εντολές ( πάρε την κόκκινη μπάλα και βάλ τη πάνω στο μεγάλο κουτί.)
- Να μπορεί να βρεί λέξεις που αρχίζουν από έναν ήχο όπως για παράδειγμα να βρει λέξεις που αρχίζουν απο /α/, όπως λέμε αμάξι)
- Να είναι σε θέση να κάνει ακουστικά παιχνίδια με τη δομή της λέξης όπως για παράδειγμα έχουμε τη λέξη καράβι, βγάζω το /κα/, ποια νέα λέξη θα μείνει; Και πρέπει να μας απαντήσει ράβει).
- Να μπορεί να ξεχωρίζει το δεξί με το αριστερό.
- Να γνωρίζει τις τοπικές έννοιες όπως: πάνω, κάτω, απέναντι, ανάμεσα καθώς και τις ποσοτικές έννοιες: γεμάτο, άδειο, καθόλου, περισσότερο ,λιγότερο, ένα ,πολλά, ολόκληρο, μισό.
- Να έχει καλή ακουστική και οπτική μνήμη.
- Να ολοκληρώνει μία δραστηριότητα όταν την ξεκινάει και να είναι συγκεντρωμένο σε αυτή.
- Να ακολουθεί τους κανόνες και τα όρια.
- Να πιάνει σωστά το μαρκαδόρο ή το μολύβι.
- Να χρησιμοποιεί το ψαλίδι.
- Όσον αφορά το παιχνίδι θα πρέπει να παρατηρηθεί το παιχνίδι του κάθε παιδιού εάν παίζει μόνο του, εάν παίζει με άλλα παιδιά της ηλικίας του και αν συμμετέχει σε ομαδικές δραστηριότητες και εργασίες στο νηπιαγωγείο.
- Να του αρέσει να σχεδιάζει, να ζωγραφίζει.
ΠΟΤΕ ΟΜΩΣ ΣΑΝ ΓΟΝΙΟΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΗΣΥΧΗΣΩ;
Βέβαια, αξίζει να σημειωθεί, πως οι δεξιοτήτες που απαιτούνται για μια επιτυχημένη πορεία στην Α’ Δημοτικού, δεν αναπτύσσονται με τον ίδιο ρυθμό σε όλα τα παιδιά. Δεν είμαστε όλοι το ίδιο «γρήγοροι» στην ανάγνωση, τη γραφή, την ορθογραφία. Γι αυτό το λόγο, πάντοτε δίνουμε λίγο περισσότερο χρόνο στα παιδιά προκειμένου να δούμε την εξέλιξη που μπορεί να έχουν μέσα σ αυτό το διάστημα. Εάν παρατηρηθεί κάποια στασιμότητα, θα πρέπει να επισκεφτούμε κάποιον ειδικό προκειμένου να μας ενημερώσει για το τι θα πρέπει να γίνει στο άμεσο μέλλον.
Επομένως, δεν είναι όλα τα παιδιά έτοιμα να πάνε Α’ Δημοτικού λίγο πριν ή αφού έχουν συμπληρώσει τα 6 χρόνια.
Τα παιδιά λοιπόν ,που δεν είναι έτοιμα να πάνε στην Α΄ Δημοτικού, δηλαδή δεν έχουν αναπτύξει πλήρως όλα τα παραπάνω, καλό θα ήταν να κάνουν επαναφοίτηση προκειμένου το διάστημα αυτό ,σε συνδυασμό με τις θεραπείες που θα παρέχονται στο παιδί να μπορέσουν να ξεπεραστούν οι δυσκολίες του και να είναι έτοιμο πια να φοιτήσει στην πρώτη τάξη του Δημοτικού.
Βιβλιογραφια
Κολίντζα Γ., Σχολική ετοιμότητα – Πότε το παιδί μου είναι έτοιμο για την Α’ δημοτικού,https://www.kindykids.gr/parents/585-sxoliki-etoimothta.html,
Πατιού.Ι. , Ιούνιος 2014,Οδηγός Ανίχνευσης (Πρώιμων) Δυσκολιών στην Προσχολική και Πρώτη Σχολική Ηλικία.
Δρ. Δημήτρης Δημητρίου Παπαβασιλείου ΜD PhD, Πρόγραμμα Ανάπτυξης Checklist κατά Δημητρίου, Από τη Βρεφική ηλικία έως και την Εφηβεία.
Η Λογοθεραπεύτρια
Μπούγα Παναγιώτα