Πώς αξιολογούμε μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες ;
Μέσα στη τάξη μου έχω αρκετούς μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες. Στις διαγνώσεις τους προτείνεται ως τρόπος αξιολόγησης, οι προφορικές εξετάσεις, ο μεικτός τρόπος ή εναλλακτικοί τρόποι αξιολόγησης.
- Τελικά πώς μπορώ να αξιολογήσω αυτούς τους μαθητές για να μπορέσουν να δείξουν όλα όσα ξέρουν ;
Στην ερώτηση πώς, μπορούμε να απαντήσουμε με τα οριζόμενα από τις υπουργικές αποφάσεις. Οι ερευνητές, όμως, επισημαίνουν ότι οι κατευθύνσεις του ΥΠΕΠΘ και του ΙΕΠ προς τους εκπαιδευτικούς για το πρόβλημα της αξιολόγησης των μαθητών με ειδικές ανάγκες περιορίζονται και εξαντλούνται σε παροτρύνσεις του τύπου της «διακριτικής», με «πλήρη κατανόηση, επιείκεια και αγάπη» αποδοχής και αντιμετώπισης (Τζουριάδου, 1995). Δεν περιλαμβάνονται, δηλαδή, ξεκάθαρες οδηγίες και μεθοδολογικές προτάσεις για τη διαδικασία της αξιολόγησης των μαθητών με ΜΔ με αποτέλεσμα οι εκπαιδευτικοί είτε να κινούνται με το ένστικτο είτε να πελαγοδρομούν είτε τελικά…. να αδιαφορούν!
Η διαδικασία της αξιολόγησης των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες πρέπει να γίνεται με προσεκτικές και οργανωμένες ενέργειες. Θα πρέπει, λοιπόν, να περιλαμβάνει στοιχεία και βασικές αρχές της διαδικασίας της αξιολόγησης και τη διαμόρφωση του τελικού προϊόντος με βάση τη διαφοροποιημένη διδασκαλία ως εξής :
- Προετοιμασία των μαθητών για τη διαδικασία της αξιολόγησης.
- Προετοιμασία κλίματος εμπιστοσύνης και ασφάλειας.
- Σαφή κριτήρια επάρκειας και αξιολόγησης στους μαθητές.
- Εκπαίδευση των μαθητών στην κατανόηση διαφορετικών εκφωνήσεων για το ίδιο θέμα.
- Προσομοίωση της αξιολόγησης.
- Παροχή οδηγιών με τη μορφή σταδιακών βημάτων για την υλοποίηση των διαφόρων δραστηριοτήτων.
- Νοηματικά στηρίγματα ως οδηγούς για την προσπέλαση δυσκολιών κατανόησης των εκφωνήσεων ή του περιεχομένου των εργασιών.
- Επιλογές μορφής αξιολόγησης μέσω quiz ερωτήσεων (π.χ. να υπάρχουν ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, σωστού λάθους , συμπλήρωσης κενών).
- Συνδυασμός ερωτήσεων ανοικτού και κλειστού τύπου.
- Παροχή επιλογών για το τελικό προϊόν με βάση τον τύπο μάθησης (πχ. Ζωγραφική, κατασκευή, ταινία κ.α)
- Δίνεται περισσότερος χρόνος για την υλοποίηση των διάφορων εργασιών.
- Καλλιεργούνται στρατηγικές για την αντιμετώπιση δυσκολιών κατά την εκτέλεση έργου (π.χ. μνημονικά βοηθήματα, ακρωνύμια, ποιηματάκια βοηθοί)
Ο Delisle James(1998,s.9) προτείνει μερικούς τρόπους συμπεριφοράς του εκπαιδευτικού με σκοπό, πάντοτε, την ενθάρρυνση των μαθητών. Αναφέρουμε μερικούς απ’ αυτούς:
- Βαθμολογείτε με βάση τον αριθμό των σωστών απαντήσεων των μαθητών σε κάποιο κριτήριο αξιολόγησης και όχι τον αριθμό των λανθασμένων απαντήσεων.
- Γράφετε θετικά σχόλια στις εργασίες των μαθητών, αντί να μοιράζετε επαίνους χωρίς διάκριση.
- Κάνετε τις επιπλήξεις και τους επαίνους κατ’ ιδίαν.
- Λέτε στους μαθητές «αυτό το θέμα είναι δύσκολο, αλλά θα το δουλέψουμε όλοι μαζί» αντί «αυτή η έννοια πρέπει να είναι εύκολη για έξυπνα παιδιά σαν εσάς».
- Καθιερώστε κουτί υποδείξεων στην τάξη, ώστε οι μαθητές να μπορούν να ζήσουν, με ασφάλεια, αλλαγές που είναι σημαντικές γι ’αυτούς.
Ας θυμόμαστε ότι η διόρθωση κάνει πολλά , αλλά η ενθάρρυνση μπορεί να κάνει περισσότερα!
Μάρθα Ι.Ηλιοπούλου
Ειδική Παιδαγωγός/Φιλόλογος
MA Special Education/B.T.E.C Edexcel
Μέλος Πανελλήνιας Ένωσης Ειδικών Παιδαγωγών