Όταν το Παραμύθι γίνεται… Θεραπευτικό !

Mια νέα μητέρα ρώτησε τον Αϊνστάιν τι θα μπορούσε να κάνει για να προετοιμάσει καλύτερα το πεντάχρονο παιδί της για το σχολείο και τη ζωή.
Ήρεμος και χαμογελαστός, ο μεγάλος φυσικός της απάντησε:
«Να του λέτε παραμύθια».
Απόρησε η νέα μητέρα :«Καλά τα παραμύθια, αλλά τι άλλο;»
Επέμεινε ο άνθρωπος που σφράγισε τη σύγχρονη επιστήμη «Πολλά παραμύθια».
Και όταν η μητέρα ρώτησε τρίτη φορά, κάπως δύσπιστα:
«Καλά, εντάξει, αλλά και τι άλλο;»
Ο Αϊνστάιν είπε πως «δε χρειάζεται τίποτα περισσότερο. Μονάχα κι άλλα παραμύθια. Πάρα πολλά παραμύθια».

Ας δούμε τι εννοούσε με αυτό ο Αϊνστάιν. Φανταστείτε τα παραμύθια σαν μια γέφυρα που συνδέει τον εξωτερικό κόσμο των αντικειμένων και των εμπειριών με τον εσωτερικό κόσμο των συναισθημάτων του υποκειμένου. Μέσα από την αφήγηση τα συναισθήματα και οι σκέψεις των παιδιών αποκτούν συμβολική μορφή και αυτό τους βοηθά στην επεξεργασία, στην κατανόηση και την αλλαγή.

Ποια είναι κάποια από τα οφέλη του παραμυθιού?

Μείωση του άγχους και αίσθηση ασφάλειας:

Το παραμύθι έχει καθησυχαστική επίδραση στο παιδί, και γι’ αυτό το διάβασμα έχει καθιερωθεί σαν μία ιεροτελεστία πριν τον βραδινό ύπνο. Πολλές φορές το παιδί ζητά επίμονα να ακούσει το ίδιο παραμύθι κατ΄επανάληψη, αυτό συμβαίνει γιατί την συγκεκριμένη χρονική περίοδο το συγκεκριμένο παραμύθι επιδρά ανακουφιστικά στον ψυχισμό του και του προσφέρουν αίσθηση ασφάλειας.

Επεξεργασία Εμπειριών:

Τα παραμύθια βοηθάνε στη κατανόηση και επεξεργασία συναισθημάτων, σκέψεων, δύσκολων γεγονότων και σχέσεων. Το παιδί μπορεί να κατανοήσει γεγονότα που, ενώ είναι δυσάρεστα του παρουσιάζονται ως αναγκαία και αναπόφευκτα, όπως είναι ο θάνατος το διαζύγιο των γονιών ή ακόμα η νοσηλεία σε νοσοκομείο κ.α.

Συναισθηματική Ενδυνάμωση:

Καθώς το παιδί ακούει ένα παραμύθι, ταυτίζεται με τον ήρωα και σε ένα φανταστικό επίπεδο βιώνει τις μάχες που δίνει μεταξύ του καλού και του κακού, του θάρρους και της δειλίας, και αυτό του δημιουργεί μια αίσθηση δύναμης. Αυτή η δύναμη τον βοηθάει να διαχειρίζεται ασυνείδητα κομμάτια του ψυχισμού του.

Αισιοδοξία:

Τα παραμύθια προτείνουν στο παιδί εναλλακτικούς δρόμους που μπορεί να ακολουθήσει δίνοντας έμφαση στο ταξίδι και όχι στο αποτέλεσμα (Bettelheim). Στην πραγματικότητα εστιάζει στη διαδικασία της αλλαγής όσον αφορά τις απόψεις του, τη συμπεριφορά του και τον τρόπο ζωής του.

Παγκοσμιότητα:

Όταν το παιδί βιώνει δυσκολίες σε κάποιον τομέα της ζωής του είναι πιθανό να νιώθει μόνο και αβοήθητο. Μέσα από το παραμύθι θα ταυτιστεί με τους ήρωες που αντιμετωπίζουν παρόμοια συναισθήματα και δυσκολίες και θα καταλάβει πως και άλλοι βιώνουν παρόμοιες εμπειρίες.

Κοινωνική και Συναισθηματική Ευφυΐα:

Μέσα από τα παραμύθια το παιδί αναπτύσσει τη δεξιότητα της ενσυναίσθησης. Το παιδί μαθαίνει πως να αντιμετωπίζει τους ανθρώπους και ποιες συμπεριφορές αρμόζουν σε κάθε δεδομένη στιγμή. Καθώς επίσης προσφέρουν συναισθηματική ωρίμανση γιατί παρέχουν ευκαιρίες για συζήτηση και ανατροφοδότηση πάνω σε βασικά θέματα που τον απασχολούν.

Σε ποια ηλικία εισάγουμε τα παιδιά στο φανταστικό κόσμο των παραμυθιών?

Σύμφωνα με έρευνες τα παραμύθια εμπλουτίζουν το συναισθηματικό κόσμο των παιδιών από τη βρεφική ηλικία, με βιβλία που να συνδυάζουν την αφή, τον ήχο και την εικόνα. Είναι σημαντικό οι γονείς να μην πιέζουν τα παιδιά στο διάβασμα αλλά να δημιουργήσουν εκείνες τις προϋποθέσεις, ώστε η ανάγνωση ιστοριών να γίνει μια ευχάριστη συνήθεια που θα ξεκουράζει και θα ανακουφίζει τα παιδιά.

ΣΥΜΒΟΥΛΗ: Τολμήστε να βουτήξετε στην αστείρευτη φαντασία των θρύλων και των παραμυθιών. Τα παραμύθια, άλλωστε, δεν είναι μόνο για παιδιά. Ωφελούν κι εμάς τους μεγάλους. Αν έχεις ξεχάσει να ονειρεύεσαι και να χρησιμοποιείς τη φαντασία σου θα στο θυμίσουν αυτά.

Επιμέλεια: Κουλούρη Αικατερίνη, BSc

Βιβλιογραφία: Χανιωτάκη, Α. (2018). Το παιχνίδι ως μέσο ανάπτυξης στην προσχολική ηλικία.