Η Διάσπαση Ελλειμματικής Προσοχής με ή χωρίς Υπερκινητικότητα δεν αποτελεί νόσο του κινητικού συστήματος, δεν σχετίζεται με την υπερκινητικότητα των ψυχιατρικών διαταραχών και τη νοητική υστέρηση. Τα παιδιά με ΔΕΠΥ έχουν φυσιολογική νοημοσύνη. Παρόλο όμως το φυσιολογικό τους νοητικό δυναμικό, παρουσιάζουν μειωμένες σχολικές επιδόσεις, προβλήματα προσαρμογής, χαμηλή αυτοεκτίμηση, διαταραγμένες διαπροσωπικές σχέσεις κ.α, που σχετίζονται με τα τρία βασικά χαρακτηριστικά του συνδρόμου, ενώ μεγάλο ποσοστό των παιδιών αυτών εμφανίζουν δυσκολίες στο σχολικό περιβάλλον και μειωμένες σχολικές επιδόσεις. Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ εμφανίζουν μία σειρά από συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, που είναι η διάσπαση προσοχής, η παρορμητικότητα και η υπερκινητικότητα.
Χαρακτηριστικά συμπτώματα της ΔΕΠ-Υ είναι τα εξής:
- Συχνά αποτυγχάνει να συγκεντρώσει την προσοχή σε λεπτομέρειες ή κάνει λάθη απροσεξίας σε σχολικές εργασίες, τη δουλειά ή σε άλλες δραστηριότητες.
- Συχνά δυσκολεύεται να διατηρήσει την προσοχή σε έργα ή δραστηριότητες παιχνιδιού.
- Συχνά φαίνεται ότι δεν ακούει όταν του απευθύνεται ο λόγος.
- Συχνά δεν ακολουθεί μέχρι τέλους οδηγίες και αποτυγχάνει να διεκπεραιώσει σχολικές εργασίες ή άλλα καθήκοντα που του ανατίθενται στην τάξη ή στο σπίτι (χωρίς αυτό να οφείλεται σε εναντιωτική συμπεριφορά ή σε αποτυχία κατανόησης των οδηγιών).
- Συχνά δυσκολεύεται να οργανώσει δουλειές και δραστηριότητες.
- Συχνά αποφεύγει, αποστρέφεται ή δείχνει απροθυμία να εμπλακεί σε έργα που απαιτούν σταθερή και διαρκή πνευματική προσπάθεια.
- Συχνά κινεί νευρικά τα χέρια και τα πόδια ή στριφογυρίζει στη θέση του.
- Συχνά τρέχει ή σκαρφαλώνει με τρόπο που δεν ταιριάζει σε χώρους ή περιστάσεις.
- Συχνά απαντά απερίσκεπτα πριν ολοκληρωθεί η ερώτηση.
- Συχνά δυσκολεύεται να περιμένει τη σειρά του/της.
H διαγνωστική και αξιολογητική διαδικασία της ΔΕΠ-Υ προσφέρει τις απαραίτητες πληροφορίες για την οργάνωση ενός αποτελεσματικού προγράμματος παρέμβασης. Στον χώρο μας η παρέμβαση για τη ΔΕΠ-Υ βασίζεται στη διεπιστημονικότητα και τη συνεργασία των θεραπευτών. Ακολουθούνται βασικές αρχές οργάνωσης και δόμησης των εκτελεστικών λειτουργιών σε παιδιά και εφήβους με ΔΕΠ-Υ. Συγκεκριμένα εφαρμόζονται τα εξής:
- Τεχνικές αυτοδιαχείρισης συμπεριφοράς.
- Προγράμματα ενσυναίσθησης και κοινωνικών δεξιοτήτων.
- Κιναισθητικά προγράμματα.
- Παιγνιοθεραπευτική Προσέγγιση
- Συνεργασία και εκπαίδευση γονέων και σχολείου.
Στα παιδιά με ΔΕΠ-Υ πρέπει να δίνουμε χώρο να κινούνται, να εκφράζονται, να είναι ενεργητικά. Πρέπει να τα εκπαιδεύσουμε στις δεξιότητες αυτορρύθμισης, στον έλεγχο της κίνησης και της σκέψης, γιατί όλα αποτελούν τις βάσεις για τη διαχείριση της ΔΕΠ-Υ!