Τι είναι η λογοθεραπεία;

Λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που έχει ως αντικείμενο την πρόληψη, την αξιολόγηση, τη διάγνωση, τη θεραπεία και την επιστημονική μελέτη των διαταραχών της Ανθρώπινης Επικοινωνίας – Φωνής, Ομιλίας, Λόγου (προφορικού, γραπτού), μη λεκτικής επικοινωνίας, καθώς και τις διαταραχές των καταποτικών κινήσεων του στοματοφάρυγγα σε παιδιά και ενήλικες.
Με τι ασχολείται;

Οι λογοθεραπευτές παρέχουν εξειδικευμένες υπηρεσίες σε άτομα με τις ακόλουθες διαταραχές:

• Αναπτυξιακές διαταραχές ομιλίας
• Αρθρωτικές διαταραχές
• Φωνολογικές διαταραχές
• Δυσαρθρία
• Διαταραχές στη ροή της ομιλίας (τραυλισμός, ταχυλαλία)
• Αναπτυξιακές γλωσσικές διαταραχές
• Ειδική Γλωσσική Διαταραχή
• Γλωσσικές δυσκολίες που οφείλονται σε νοητική υστέρηση
• Βαρηκοΐα – κώφωση
• Διαταραχές χρήσης της γλώσσας- Πραγματολογικές Διαταραχές (Αυτισμός, Σύνδρομο Asperger, Σημασιολογική – Πραγματολογική διαταραχή)
• Μαθησιακές δυσκολίες
• Διαταραχές στη σίτιση και κατάποση (δυσφαγία)
• Διαταραχές φωνής
• Κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες
• Χειρουργικές επεμβάσεις κεφαλής και τραχήλου (λαρυγγεκτομή)
• Νευρογενείς διαταραχές και σύνδρομα
• Εγκεφαλικά επεισόδια – αφασίες
• Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.

Τα συμπτώματα

1. Αντικατάσταση φωνημάτων με άλλα φωνήματα π.χ. /θέλω/ – /σέλω/
2. Παράλειψη φωνημάτων ή συλλαβών π.χ. /κότα/ – /κόα/, /καραμέλα/ – /καμέλα/
3. Απλοποιήσεις συμπλεγμάτων π.χ. /στρατός/ – /στατός/, /κρύο/ – /κύο/
4. Αλλοιώσεις φωνημάτων π.χ. αντί /ρ/ το παιδί παράγει έναν ήχο που ακούγεται σαν /γι/

Παραδείγματα:

1. Το παιδί αντικαθιστά το φώνημα « σ » με το φώνημα « θ ». Π.χ. / σούπα / – / θούπα /
2. Το παιδί αντικαθιστά όλα τα πίσω φωνήματα με μπροστινά φωνήματα. Π.χ. όλα τα « κ » τα παράγει ως « τ » , / κάνω / – / τάνω /
3. Το παιδί απλοποιεί ή απαλείφει φωνήματα. Π.χ. / σκούπα / – / κούπα /, / βάζω / – / άζω /
4. Το παιδί αντιμεταθέτει ή αντιστρέφει φωνήματα ή συλλαβές σε λέξεις. Π.χ. / ξάδερφος / – / σκάδερφος/, / πακέτο / – / καπέτο /

Τραυλισμός

Ο τραυλισμός αποτελεί μία διαταραχή της ομαλής ροής της ομιλίας. Μπορεί να εμφανιστεί επίκτητα ή αναπτυξιακά. Η αναπτυξιακή μορφή της διαταραχής αποτελεί τη συχνότερα εμφανιζόμενη μορφή τραυλισμού.

Τα συμπτώματα

Βασικές συμπεριφορές

• Επαναλήψεις ήχων, συλλαβών ή και λέξεων (ει…ει… είμαι καλά).
• Μπλοκαρίσματα (π…αγωτό).
• Επιμηκύνσεις (σσσυγγνώμη).

Δευτερεύουσες συμπεριφορές

• Γκριμάτσες
• Κλείσιμο ματιών ή άλλες εκφράσεις προσώπου
• Βγάλσιμο της γλώσσας
• Πίεση των χειλιών μεταξύ τους
• Κινήσεις του κορμού ή των άκρων (χτύπημα χεριού)
• Παρεμβολές λέξεων
• Αποφυγή λέξεων

Τα συμπτώματα

• Εύκολη φωνητική κόπωση
• Βραχνάδα
• Τραχύτητα φωνής
• Μείωση της έντασης
• Μειωμένη ικανότητα διακύμανσης του ύψους της φωνής
• Πνευστότητα φωνής
• Αίσθηση πόνου ή καυσαλγία στην περιοχή του λάρυγγα
• Όσον αφορά στους ενήλικες, ομάδες υψηλού κινδύνου αποτελούν άτομα που εργάζονται σε θορυβώδη ή τοξικά για τη φωνή περιβάλλοντα ή άτομα που κάνουν κατάχρηση φωνής π.χ. εκπαιδευτικοί, κομμωτές, οικοδόμοι, ιερείς, ηθοποιοί, τραγουδιστές κ.ά.

Ο ρόλος του λογοθεραπευτή

Η αποκατάσταση του προβλήματος στη φωνή συχνά απαιτεί την παρέμβαση εξειδικευμένου λογοθεραπευτή με σκοπό τη βελτίωση στη δύναμη, στην ελαστικότητα, στην αντοχή των μυών του λάρυγγα και στη βελτίωση του συντονισμού των μυών ώστε να βρεθεί η ισορροπία που χρειάζεται για την υγιή παραγωγή της φωνής.

Τα συμπτώματα

• Κόπωση κατά τη διάρκεια μάσησης στερεάς τροφής
• Αυξημένος χρόνος για την ολοκλήρωση του γεύματος
• Παλινδρόμηση της τροφής στο στόμα ή από τη μύτη
• Σημαντική απώλεια σωματικού βάρους
• Απώλεια της ευχαρίστησης του γεύματος
• Σιελόρροια
• Φόβος λήψης τροφής
• Ξηροστομία
• Δυσκολία λήψης της τροφής από το κουτάλι
• Ελαττωμένη ικανότητα δαγκώματος
• Ανεπαρκής ή απούσα ικανότητα μάσησης

Διαταραχή στην έκφραση της γλώσσας (του λόγου)

Το παιδί έχει δυσκολία στην προφορική έκφραση ενώ η κατανόηση του προφορικού λόγου είναι σε φυσιολογικά επίπεδα. Αν το παιδί είναι σε σχολική ηλικία οι δυσκολίες αυτές μπορεί να αφορούν και τη γραπτή έκφραση. Μερικές φορές μπορεί να υπάρχουν και αρθρωτικές δυσκολίες. Τα χαρακτηριστικά των παιδιών με αυτή τη διαταραχή ποικίλουν ανάλογα με τη σοβαρότητα της διαταραχής και την ηλικία του παιδιού.

Μερικές από τις δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζει ένα άτομο με διαταραχές έκφρασης λόγου είναι:

• Δυσκολία χρήσης των κατάλληλων καταλήξεων (π.χ. εγώ γράφ-ει)
• Δυσκολία χρήσης του κατάλληλου επιτονισμού, αργός ή γρήγορος ρυθμός ομιλίας
• Συντακτικά λάθη (π.χ. εγώ γάλα πάω φέρω, το έφερα αφού)
• Γραμματικά λάθη (π.χ. λάθος χρήση χρόνων)
• Δυσκολίες στην ανάγνωση γραπτού κειμένου
• Δυσκολίες στην ορθογραφία, όταν μιλάμε για παιδιά σχολικής ηλικίας
• Δυσκολία εύρεσης κατάλληλων λέξεων (π.χ. αντί να πει «ποτήρι» > λέει «αυτό που πίνουμε»), και δυσκολία κατάκτησης νέων λέξεων
• Δυσκολίες έναρξης ή διατήρησης συζήτησης
• Δυσκολία στη σύνταξη ερωτήσεων
• Ακατάλληλη χρήση της γλώσσας (π.χ. απουσία τύπων ευγενείας)