Αξιολόγηση των γνωστικών λειτουργιών
Το WechslerIntelligenceScaleforChildren (WISC-III αμερικάνικη έκδοση) εκδόθηκε το 1991 και κατά την προσαρμογή του στα ελληνικά, καταβλήθηκε σημαντική προσπάθεια να διατηρηθούν τα βασικά χαρακτηριστικά της αμερικάνικης και της αγγλικής έκδοσης. Χορηγείται σε παιδιά ηλικίας 6 ετών και 6 μηνών μέχρι 16 χρονών και 6 μηνών.
Το ελληνικό WISC-III αποτελείται από 13 υποκλίμακες, από τις οποίες οι 6 είναι πρακτικές, οι υπόλοιπες 6 λεκτικές και η 1 είναι συμπληρωματική. Οι 6 λεκτικές υποδοκιμασίες είναι οι Πληροφορίες, οι Ομοιότητες, η Αριθμητική, το Λεξιλόγιο, η Κατανόηση και η Μνήμη Αριθμών, οι οποίες αξιολογούν την νοημοσύνη των παιδιών μέσω της ακουστικής-γλωσσικής διόδου επικοινωνίας. Τις πρακτικές υποκλίμακες αποτελούν η Συμπλήρωση Εικόνων, η Κωδικοποίηση, η Σειροθέτηση Εικόνων, τα Σχέδια με Κύβους, η Συναρμολόγηση Αντικειμένων, τα Σύμβολα και οι Λαβύρινθοι, οι οποίες αξιολογούν την νοημοσύνη μέσω της οπτικο-κινητικής διόδου επικοινωνίας. Για την εξαγωγή του λεκτικού, πρακτικού και γενικού δείκτη νοημοσύνης χρησιμοποιούνται 5 λεκτικές υποκλίμακες και 5 πρακτικές. Ειδικότερα, οι υποκλίμακες Μνήμη Αριθμών και Λαβύρινθοι, μπορούν να αντικαταστήσουν κάποια άλλη υποδοκιμασία (λεκτική και πρακτική αντίστοιχα), εάν εξαιτίας κάποιου εξωγενούς παράγοντα δε δύναται να χορηγηθούν ή αποβούν άκυρες.
Αφού ο ψυχολόγος συλλέξει τις πληροφορίες από τις απαντήσεις του εξεταζόμενου, πρέπει να αναλύσει τα δεδομένα προκειμένου να συντάξει μια ψυχολογική έκθεση. Κατά το πρώτο στάδιο ανάλυσης πρέπει να διαπιστωθεί εάν ο γενικός δείκτης νοημοσύνης περιγράφει με ακρίβεια το πραγματικό νοητικό του δυναμικό. Κατά το δεύτερο στάδιο ανάλυσης χρειάζεται να συγκριθεί ο πρακτικός με το λεκτικό δείκτη νοημοσύνης και να καταδειχθεί αν η διαφορά αυτή είναι στατιστικώς σημαντική. Στο τρίτο στάδιο ανάλυσης του ενδοατομικού προφίλ του παιδιού συγκρίνεται η επίδοσή του σε κάθε υποκλίμακα με τη μέση επίδοσή του στις υποδοκιμασίες της λεκτικής και της πρακτικής κλίμακες. Ο σκοπός αυτού του σταδίου ανάλυσης είναι ο προσδιορισμός των ικανοτήτων που είναι ιδιαίτερα αναπτυγμένες και εκείνες που είναι λιγότερο. Στο τελευταίο στάδιο ανάλυσης εξετάζεται η πιθανότητα οι τέσσερις παράγοντες του Wechsler, Λεκτική Κατανόηση, Αντιληπτική Οργάνωση, Ελευθερία από Περίσπαση (δε χρησιμοποιείται συχνά καθώς δε προέκυψε στην ανάλυση παραγόντων στο ελληνικό δείγμα) και Ταχύτητα Επεξεργασίας, να επιτρέπουν την καλύτερη ερμηνεία της επίδοσης του παιδιού.
Τέλος, είναι σημαντική η συγγραφή ψυχολογικής έκθεσης η οποία πρέπει στο τέλος να περιλαμβάνει συμβουλευτικές προτάσεις που στηρίζονται τόσο στα δυνατά σημεία του παιδιού, προκειμένου να λειτουργήσουν αντισταθμιστικά για τα αδύναμα, όσο και στα αδύνατα σημεία της γνωστικής και μαθησιακής του λειτουργίας. Επίσης, πρέπει να αναφέρεται αν χρειάζονται περαιτέρω εξετάσεις από άλλη ειδικότητα (π.χ. λογοθεραπευτή, νευρολόγο) ή και επανεξέταση του παιδιού.
Το WISC-III διατίθεται στο «Κέντρο Αγωγής Παιδιού & Εφήβου Εξέλιξη» και χορηγείται από ψυχολόγο πιστοποιημένη στην αξιολόγηση των γνωστικών ικανοτήτων των παιδιών.
Βιβλιογραφία
Κουλάκογλου, Κ. (2012). Ψυχομετρία και Ψυχολογική Αξιολόγηση (3η έκδ.). Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.
Μόττη-Στεφανίδη, Φ. (1999). Αξιολόγηση της Νοημοσύνης Παιδιών Σχολικής Ηλικίας και Εφήβων. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.
Νικόλαρου Χριστίνα Γεωργία,
Ψυχολόγος