Αυτισμός & παιχνίδι
Ο αυτισμός συνιστά μία αναπτυξιακή διαταραχή, η οποία επηρεάζει σημαντικά την κοινωνικότητα και την ικανότητα επικοινωνίας του παιδιού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τα παιδιά με αυτισμό να αποφεύγουν παιχνίδια τα οποία ζητούν από εκείνα φαντασία, αλληλεπίδραση και υιοθέτηση ρόλων και να ασχολούνται με αντικείμενα τα οποία τους επιτρέπουν μέσα από μονότονες και στερεοτυπικές κινήσεις να απορροφώνται σε ένα δικό τους κόσμο.
Πιο συγκεκριμένα:
- Τα παιδιά που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού παρουσιάζουν μια φτωχή συμπεριφορά παιχνιδιού και σημαντικές δυσκολίες στην κοινωνική μάθηση και τη μίμηση, από το πρώιμο στάδιο παιχνιδιού. Τα περισσότερα από τα παιδιά που ανήκουν στο φάσμα παίζουν με ανορθόδοξο τρόπο (αισθητικοκινητικό παιχνίδι) που πολλές φορές αποκτά τη μορφή εμμονής.
- Παίζουν στερεοτυπικά με τα παιχνίδια, με επαναλαμβανόμενες κινήσεις. Μπορεί να παίζουν μόνο με ένα παιχνίδι ή να εκφράζουν ένα μόνο τρόπο εξερεύνησης. Αντιδρούν συνήθως σε οποιαδήποτε προσπάθεια των άλλων για δυαδικό παιχνίδι γιατί διαταράσσει την προβλεψιμότητα τους.
- Παίζουν στερεοτυπικά χωρίς παιχνίδια, με τα χέρια τους κάνοντας μανιερισμούς, λικνίσματα ή γαργαλητά και πετάγματα στον αέρα από τρίτους. Αυτό τα καθιστά πολλές φορές άγαρμπα ως προς την επαφή με τους συνομηλίκους.
- Τα παιδιά που ανήκουν στο φάσμα και μπορούν να χρησιμοποιήσουν ένα παιχνίδι σύμφωνα με την λειτουργικότητα του, δεν μπορούν να μπουν αυθόρμητα σε παιχνίδι με ρόλους καθώς και να χρησιμοποιήσουν τα παιχνίδια τους ή τις καταστάσεις σαν να επρόκειτο για κάτι άλλο (συμβολικό παιχνίδι).
- Τα παιδιά με ΔΑΦ, κυρίως στην προνηπιακή ηλικία, παρουσιάζουν συνήθως εικόνα απομόνωσης και αδιαφορίας για τους άλλους.
- Πρέπει να σημειώσουμε ότι, ακόμη και όταν παίζουν απομονωμένα, αποφεύγουν τις κοινωνικές καταστάσεις και δεν κάνουν καμία προσπάθεια να προσεγγίσουν τους άλλους, δεν σημαίνει ότι δεν έχουν την επιθυμία για συναναστροφή και παιχνίδι. Η δυσκολία στην επικοινωνία δεν ερμηνεύεται ως έλλειψη επιθυμίας για συναναστροφή. Προτιμούν τη δική τους πρακτική ως λιγότερο απρόβλεπτη στην προβλεψιμότητά τους.
- Τα παιδιά που ανήκουν στο φάσμα παρουσιάζουν δυσκολία συμμετοχής στο συνεργατικό παιχνίδι, καθώς απαιτείται συνεργασία, αναγνώριση των συναισθημάτων των άλλων μελών, γρήγορη προσαρμογή και επεξεργασία πληροφοριών.
- Δεν προσεγγίζουν αυθόρμητα τα άλλα παιδιά και δεν παίρνουν την πρωτοβουλία για την έναρξη κάποιου δυαδικού ή ομαδικού παιχνιδιού.
Έτσι λοιπόν, καλό είναι οι γονείς παιδιών με αυτισμό να επιλέγουν παιχνίδια τα οποία από τη μία να αρέσουν στα παιδιά τους, ενώ παράλληλα από την άλλη να μπορούν να τα εμπλουτίσουν με κινήσεις, ήχους και εκφράσεις συναισθημάτων, στοιχεία τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στην εκμάθηση σημαντικών κοινωνικών δεξιοτήτων.
Συγκεκριμένα:
- Παζλ
- Κύβοι – Κάρτες: Οι κύβοι στους οποίους αναγράφονται πάνω εικόνες, αριθμοί και γράμματα όταν ζητείται από το παιδί να τους τοποθετήσει στη σωστή σειρά, βοηθούν σημαντικά στην εκμάθηση της σειροθέτησης στοιχείων και της δημιουργίας ιστοριών με αρχή – μέση – τέλος.
- Συμβολικό παιχνίδι: Το συμβολικό παιχνίδι, η υιοθέτηση φανταστικών ρόλων και το παιχνίδι προσποίησης (όπως κάνω ότι ταΐζω ένα μωρό ή ένα ζωάκι-κάνω ότι μαγειρεύω-κάνω ότι κοιμάμαι-κάνω ότι είμαι στο σούπερ μάρκετ ή σε ένα εστιατόριο) βοηθούν σημαντικά στη κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών με αυτισμό, στη διέγερση της φαντασίας και στην ανάπτυξη του ρεπερτορίου των κοινωνικών συμπεριφορών του ανάλογα με την περίσταση. Τα Playmobil βοηθούν επίσης στο συμβολικό παιχνίδι και προκαλούν ιδιαίτερη ευχαρίστηση.
- Προγράμματα σχετικά με συναισθήματα.
- Παιχνίδια αισθητηριακά: Οι γονείς μπορούν να τοποθετήσουν σε ένα μπολ όσπρια μέσα στο οποίο να κρύψουν διάφορα αντικείμενα τα οποία τα παιδιά πρέπει να βρουν ή ακόμα και να φτιάξουν διάφορα αντικείμενα από αλεύρι και ζυμάρι και να προτρέψουν τα παιδιά να λερωθούν, να γλύψουν τα δαχτυλάκια τους και να δοκιμάσουν. Τα παιχνίδια αυτά βοηθούν στην αισθητηριακή απευαισθητοποίηση αλλά και στη λεπτή κίνηση του παιδιού.
- Σαπουνόφουσκες
- Παιχνίδι με μπάλα – μουσική – χορός
- Παιχνίδια μνήμης
Τραγά Ελένη
Λογοθεραπεύτρια
p>