Είναι έτοιμο το παιδί μου για το σχολείο;
Ζωγραφική, τραγουδάκια, κουκλοθέατρο και οι ώρες περνούν ευχάριστα. Έρχεται η ώρα του Δημοτικού όμως , οι απαιτήσεις αλλάζουν και το παιδί είναι έτοιμο για να ενταχθείς στο νέο σχολικό περιβάλλον ;
Πριν το παιδί πάει για πρώτη φορά στο Δημοτικό Σχολείο, θα πρέπει να έχει αναπτύξει συγκεκριμένες δεξιότητες που θα το βοηθήσουν να προσαρμοστεί και να ενταχθεί ομαλά στο νέο περιβάλλον του, καθώς επίσης και να ανταποκριθεί στις όποιες δυσκολίες συναντήσει. Με λίγα λόγια, θα πρέπει να παρουσιάζει σχολική ετοιμότητα.
Η σχολική ετοιμότητα αναφέρεται σε ένα ορισμένο επίπεδο ανάπτυξης του παιδιού -φυσικής/σωματικής, κινητικής, ψυχοκοινωνικής, συναισθηματικής, γλωσσικής και γνωστικής- που του επιτρέπει να ανταποκριθεί με επιτυχία στις απαιτήσεις του Δημοτικού.
Αν ως γονέας ή εκπαιδευτικός προσχολικής αγωγής έχετε την υπόνοια ότι το παιδί μπορεί να υστερεί σε οποιονδήποτε τομέα πριν ενταχθεί στην Α΄ Δημοτικού, καλό είναι να μελετήσετε ορισμένες τυπικές ενδείξεις πιο κάτω, ωστόσο αυτές δεν αποτελούν διαγνωστικό εργαλείο:
- Φωνολογική ενημερότητα
o Μπορεί το παιδί να βρει λέξεις που αρχίζουν από έναν ήχο;
Παράδειγμα: «Βρες μου κάτι μέσα στο δωμάτιο που αρχίζει με τη φωνούλα /κ/».
o Μπορεί να εντοπίσει την κοινή αρχική συλλαβή λέξεων;
Παράδειγμα: «Ποιες από τις επόμενες λέξεις αρχίζουν με την ίδια συλλαβή: πίσω–πάνω–πίτα».
- Επίγνωση του γραπτού λόγου
o Γνωρίζει ότι η κατεύθυνση της ανάγνωσης/γραφής είναι από αριστερά προς τα δεξιά;
o Συνειδητοποιεί ότι η γραφή έχει άμεση σχέση με την ομιλία, δηλαδή ότι μπορώ να γράψω ό,τι λέω;
- Προφορικός λόγος
o Αντιλαμβάνεται και εκτελεί σωστά προφορικές εντολές που του δίνονται;
o Αφηγείται με ευχέρεια μια ιστορία;
- Γνωστική ανάπτυξη
o Κατανοεί βασικές προμαθηματικές και χωροχρονικές έννοιες;
Παραδείγματα: πάνω-κάτω, μέσα-έξω, λίγο-πολύ, μεγαλύτερο-μικρότερο, πριν-μετά.
o Αναγνωρίζει και κατά περίπτωση χρησιμοποιεί γράμματα του αλφαβήτου και αριθμούς;
- Κινητική ανάπτυξη
o Κινείται με σιγουριά και αυξανόμενο έλεγχο και συντονισμό;
o Χρωματίζει μέσα σε πλαίσιο με γραμμές; Κάνει παζλ; Κόβει;
- Κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη
o Περιμένει τη σειρά του;
o Ακολουθεί κανόνες;
o Συγκεντρώνεται και ολοκληρώνει τις δραστηριότητες με τις οποίες ασχολείται;
Υπάρχουν φυσικά και τα σταθμισμένα εργαλεία αξιολόγησης της μαθησιακής ετοιμότητας που μπορούν να δώσουν σαφείς απαντήσεις σχετικά με την ετοιμότητα των παιδιών για τη φοίτηση στην Α δημοτικού, όπως το Α ΤΕΣΤ και το ΑθηνάΤεστ. Η σχολική ετοιμότητα των παιδιών αποτελεί το βασικό παράγοντα για ομαλή ένταξη μέσα στο σχολικό περιβάλλον.
Μάρθα Ι. Ηλιοπούλου
Ειδική Παιδαγωγός/Φιλόλογος
MA Special Education/ B.T.E.C Edexcel