« Η σημασία της διδασκαλίας της Γλώσσας και οι τρόποι κατάκτησής της»
Ένα από τα βασικότερα μαθήματα του εκπαιδευτικού μας συστήματος είναι η Γλώσσα. Μάλιστα δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι αποτελεί απαραίτητο θεμέλιο πάνω στο οποίο « χτίζεται » η εκπαίδευση των μαθητών. Ταυτόχρονα, δεν αποτελεί ένα αποκομμένο γνωστικό αντικείμενο, αλλά είναι άμεσα συνδεόμενο με όλα τα υπόλοιπα μαθήματα του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών. Τι κάνει όμως τη Γλώσσα τόσο σημαντική και πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να την αγαπήσουν και να την κατακτήσουν εν τέλει ως γνωστικό αντικείμενο;
Η Γλώσσα, είναι μία « κοινωνικο – πολιτική κατασκευή» που λειτουργεί ως κώδικας επικοινωνίας κι ερμηνείας των εμπειριών που η ίδια η κοινωνία έχει αναπτύξει. Αποτελεί αρωγό των γνωστικών λειτουργιών της μνήμης, της σκέψης και των συλλογισμών. Είναι το ανθρώπινο εργαλείο για την κατηγοριοποίηση των εννοιών και τη δημιουργία εννοιολογικών σχέσεων, ενώ την ίδια στιγμή καθιστά τα μέλη της κοινωνίας ικανά να επικοινωνούν και να συνεργάζονται με σκοπό την επίτευξη κοινών στόχων, μία ικανότητα που είναι ιδιαίτερα σημαντική εντός του σχολικού περιβάλλοντος.
Συγχρόνως, ο γλωσσικός κώδικας καθιστά προσβάσιμη τη γνώση μέσα από την ερμηνεία των ιδιαίτερων πληροφοριών της, επιτρέποντας έτσι την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη κατανόηση της. Με άλλα λόγια, οι μαθητές μπορούν να αξιοποιήσουν το εργαλείο της Γλώσσας για να μπορέσουν να προσεγγίσουν όσο το δυνατόν περισσότερο άλλα μαθήματα, όπως τα Μαθηματικά και η Φυσική.
Αξιολογώντας τα παραπάνω εύκολα μπορεί να παρατηρήσει κανέις τη σημασία που η Γλώσσα κατέχει τόσο ως γνωστικό αντικείμενο, όσο και ως κοινωνικο – πολιτικό εργαλείο. Πώς μπορεί όμως κανείς να καλλιεργήσει την αγάπη ή έστω την ανεκτική στάση των μαθητών απέναντί της;
Η θετική αντιμετώπιση του μαθήματος της Γλώσσας μπορεί να γίνει εφικτή μέσω:
- Τη χρήση του παραμυθιού. Τα παιδιά μπορούν να συνδυάσουν την ευχαρίστηση που ένα παραμύθι τους προσφέρει με την ταυτόχρονη ενίσχυση της αναγνωστικής τους ικανότητας, χωρίς μάλιστα να το αντιλαμβάνονται άμεσα.
- Γράφω, γράφω, γράφω. Ένα ημερολόγιο, ένα προσωπικό τετράδιο του παιδιού το οποίο θα χρησιμοποιείται ώστε να καταγράφει τις δικές του ιστορίες, η δημιουργία κόμικς καθώς και η γραφή ευχετήριων καρτών είναι κάποια από τα μέσα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ώστε να ενισχυθεί η γραπτή έκφραση του.
- Η συζήτηση. Ο διάλογος είτε σε οικογενειακό είτε σε ευρύτερο κοινωνικό επίπεδο, αποτελεί μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για να εξασκηθεί το παιδί στον προφορικό του λόγο.
- Διαβάζω μια ιστορία. Οι όμορφες εικόνες, οι ζωντανές περιγραφές καθώς και οι λεκτικοί συνδυασμοί που παρασύρουν τον αναγνώστη, προσφέρουν την ευκαιρία να εμπλουτίσουν το λεξιλόγιό του.
- Γλωσσικά παιχνίδια. Όνομα- ζώο – πράγμα, σταυρόλεξα, γλωσσοδέτες και επιτραπέζια ανάλογου περιεχομένου, εγγυώνται την θετική παρουσίαση της Γλώσσας με έναν εναλλακτικό και πιο διασκεδαστικό τρόπο.
Η Γλώσσα είναι το κλειδί, που επιτρέπει σε αυτόν που τη γνωρίζει καλά, να ανοίξει πολλές πόρτες σε ακαδημαϊκό και κοινωνικό επίπεδο. Όμως για να κατακτηθούν τα δομικά της συστατικά θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με πνεύμα διασκεδαστικό κι ευχάριστο κι όχι με φόβο και αρνητισμό.
Βιβλιογραφία:
Σπαντιδάκης, Γ. Μιχαηλίδη, Ε. (2013). Προβληματισμοί και προοπτικές για τη μάθηση και τη διδασκαλία της γλώσσας. Αθήνα 2013: εκδ. Πεδίο.