Πως να στηρίξετε τα παιδιά σας κατά τη διάρκεια των πανελλαδικών εξετάσεων
Συνήθως οι έφηβοι επιδεικνύουν περισσότερη ψυχική ανθεκτικότητα και προσαρμοστικότητα από ότι πιστεύουμε. Ωστόσο υπάρχουν μαθητές, οι οποίοι αδυνατούν να διαχειριστούν την όλη διαδικασία των πανελλαδικών εξετάσεων, ενώ ταυτόχρονα ανησυχούν για τις επιδράσεις που θα έχει η πανδημία του covid στο μέλλον τους. Το άγχος λοιπόν κινητοποιείται από έναν καταιγισμό αρνητικών σκέψεων, οι οποίες σχετίζονται με το φόβο και την αγωνία του παιδιού. Τι μπορούν λοιπόν να κάνουν οι γονείς?
- Αληθινό ενδιαφέρον: Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι η γονεϊκή υποστήριξη όσον αφορά την αυτονομία των νέων συσχετίζεται με καλύτερη ψυχολογική προσαρμοστικότητα και απόδοση των παιδιών κατά τη διάρκεια δύσκολων περιόδων. Ωστόσο δεν πρέπει να είμαστε παρεμβατικοί ή επικριτικοί στη προσπάθεια του παιδιού, ούτε να του ασκούμε υπερβολικό έλεγχο. Μια τέτοια συμπεριφορά ίσως δημιουργήσει την εντύπωση στο παιδί, ότι ο γονέας δεν πιστεύει στα αλήθεια στις ικανότητες του, δημιουργώντας του επιπρόσθετο άγχος και απογοήτευση. Αυτό που χρειάζεται το παιδί σας αυτή τη περίοδο είναι το αληθινό σας ενδιαφέρον. Να σταθείτε διακριτικά κοντά του και όταν θελήσει κάτι θα το ζητήσει ή όταν θα θέλει να μοιραστεί τις σκέψεις του μαζί σας, απλά ακούστε τον. Για παράδειγμα, εάν σας εκφράσει την ανησυχία, ότι είναι πολύ αγχωμένος, θα μπορούσατε να του πείτε «Πες μου τι μπορώ /χρειάζεσαι να κάνω εγώ για σένα;»
- Γίνετε εσείς το υγιές πρότυπο αντιμετώπισης του άγχους: Μην μεταδίδετε το δικό σας άγχος! Αντίθετα αναρωτηθείτε εσείς πώς αντιμετωπίζετε το άγχος σας; Προσπαθήστε να διαχειριστείτε το άγχος σας και να είστε πιο ήρεμοι, γιατί αυτό θα νιώθουν και τα παιδιά κοντά σας. Ως γονείς, είστε οι πρώτοι δάσκαλοι των παιδιών σας. Παρακολουθούν τις συμπεριφορές σας και βλέπουν πώς χειρίζεστε αγχωτικές καταστάσεις. Συνεπώς μπορείτε να εκτονωθείτε και εσείς με κάποιο τρόπο, όπως γυμναστική, περίπατο, συνάντηση με φίλους ή να χρησιμοποιήσετε και εσείς την τεχνική των αναπνοών, για να σας βοηθά να αποφορτίζεστε. Μην διστάσετε να μοιραστείτε μαζί με τα παιδιά σας τους δικούς σας τρόπους αντιμετώπισης άγχους! Όσο νωρίτερα το παιδί σας μάθει δεξιότητες υγιούς αντιμετώπισης, τόσο πιο εύκολα θα τις επιστρατεύει και το ίδιο.
- Διδάξτε τους μερικές τεχνικές ανακούφισης: Όταν τα παιδιά βιώνουν άγχος, θα πρέπει να είναι σε θέση να γνωρίζουν τρόπους για να ηρεμήσουν. Το να εφαρμόσουν μάλιστα κάποιες πολύ απλές τεχνικές στη καθημερινότητα τους, τους καθιστά ικανούς να ανακαλέσουν εύκολα και γρήγορα έναν τρόπο αντιμετώπισης κατά τη διάρκεια των εξετάσεων.
«Πάρε μια βαθιά ανάσα». Το κλειδί για μια καλή βαθιά αναπνοή είναι να ξεκινάει από την κοιλιά τους, όχι από το στήθος τους.
«Φαντάσου το αγαπημένο σου μέρος». Ενθαρρύνετε το παιδί σας να φανταστεί το αγαπημένο του μέρος (μια παραλία, ή το δάσος ή ένα ήσυχο σημείο στο σπίτι σας) και πώς αισθάνεται όταν βρίσκεται σε αυτό το μέρος.
«Σκέψου μια ευχάριστη ανάμνηση». Παροτρύνεται το παιδί σας να δημιουργήσει νέες ευχάριστες αναμνήσεις στις οποίες το άτομο θα μπορεί να ανατρέχει.
***Προσέξτε σημάδια που χρήζουν βοήθειας
Μερικοί έφηβοι συχνά παρουσιάζουν αρνητική διάθεση και αβεβαιότητα για το μέλλον. Ίσως ακούτε συχνά να λένε “ ποιο είναι το νόημα?”, “δεν αξίζω τίποτα”, “θα αποτύχω σίγουρα”, “καλύτερα να μην ζώ”, που αποτελούν ενδείξεις καταστροφικής σκέψης. Ακόμα ίσως παρατηρείτε ότι δεν συμμετέχουν σε δραστηριότητες, που προηγουμένως αντλούσαν ευχαρίστηση ή αποφεύγουν φίλους και συμμαθητές. Εάν αυτές οι συμπεριφορές είναι παρατηρήσιμες για μεγάλο χρονικό διάστημα , είναι σημαντικό να επισκεφτείτε έναν ειδικό ψυχικής υγείας.
Ας έχουμε στο νου μας: Οι Πανελλαδικές εξετάσεις αποτελούν τη πρώτη δοκιμασία για το πως θα ανταποκριθεί ένα παιδί σε μελλοντικές προκλήσεις. Αυτό που μπορούν να κάνουν οι γονείς λοιπόν είναι να βοηθήσουν τα παιδιά να αναγνωρίσουν τις ευκαιρίες αυτής της κατάστασης. Πιο συγκεκριμένα, την ενίσχυση των δεξιοτήτων τους ( τρόποι οργάνωσης και τρόποι διαχείρισης άγχους) και την αύξηση της αυτογνωσίας ( αδυναμίες και δυνατά στοιχεία).
Καλή επιτυχία !!!
Αικατερίνη Κουλούρη,
Ψυχολόγος